ETİ GIDA SANAYİ TİCARET A.Ş.
Kuruluşun adresi: Organize Sanayi 11. Cadde ESKİŞEHİR
Kuruluşun gelişimi:1961 yılında "Eti Bisküvi Fabrikası" adı altında kurulmuş olan ETİ Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1974 ' ilk ihracatını yapmış ve 1977' Pazar talebini artmasıyla talebi karşılamak için büyüme çabalarına girmiştir. Böylelikle 1977' büyüme kapsamı altında Bozüyük'deki fabrikasını açmıştır. Etinin üretimi gerçekleştirmek için makine gereksinimini karşılamak için 1978'de ETİ Makine'yi kurmuştur. ETİ A.Ş. bünyesindeki kuruluşlara 1980 yılında Tam Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve 1981 yılında ETİ Pazarlama A.Ş.'yi, 1992 yılında Eskişehir Organize Sanayi bölgesinde ETİ Gıda Fabrikasını katmıştır. Şu an ürün çeşitlerinin çoğunu bu fabrikada üretmektedir.ETİ, ISO 9002 belgesine 1998 yılında kavuşmuştur.
Kuruluşun Bağlı Bulunduğu Üst Kuruluş: ETİ Şirketler Grubu.
ETİ Organize
ETİ Bozüyük ETİ Makine
ETİ Pazarlama
Üretilen Ürünler:
Cin, Melo, Marmi, Prenses, Petit Beure, Eti Beure, Kremalı, Yulaflı kremalı,Katmer, Puf, Negro, Ruby, Balık, Pizza, ABC, Bumbo, Tako, Can, Form, Sultani,Yulaflı,Burçak, Gofret isimli ürünler ETİ Organizede kek türü ürünler ETİ Bozüyük Fabrikasında , Kraker türü ürünler ise ETİ Tam Gıda 'ya ait fabrikalarda üretilmektedir.
Bisküvi türü ürünlerin temel girdileri ; un, yağ, şeker ve glukoz, maya,
süt,yumurta, tuz, nişasta, kakao, karbonat, vanilla, lesitin ve esans gibi maddelerdir. Tatlı ağırlıklı ürünlerde ara ürün olarak krema kullanmaktadır. Yabancı şirketlerle yapılan anlaşmalar doğrultusunda ürünleri diğer şirketlerin adı altında dış piyasaya sunmaktadır.
Dış ve iç gıda pazarına ürün sunan ETİ Şirketler Grubu Türkiye'deki pazarın yaklaşık %35'ine sahip, 45 dış ülkeye ihraç ürün sunan ve toplam cirosunun asgari %25 ihracattan gerçekleştiren Türkiye'nin 2. büyük gıda şirketidir.
ETİ Merkezde yaklaşık 480, ETİ Organizede yaklaşık 480, ETİ Bozüyük Tesislerinde 302 olmak üzere yıllık ortalama 1255 çalışanı olan bir kuruluştur. ETİ Pazarlamanın istediği talep miktarına göre bu sayılar yıl içersinde (geçici işçi alımı) değişebilmektedir. ETİ şirketler grubu bünyesinde ;
19 Gıda Mühendisi
11 Endüstri Mühendisi
9 Kimya Mühendisi
5 Makine Mühendisi
1 Elektrik Mühendisi olmak üzere 44 adet mühendis bulunmaktadır.
İdari personel toplamı 180, işçi toplamı 1076, yıl içersinde şirketlerde staj yapan ortalama stajyer sayısı 59'dur.
ETİ Organize için günlük üretim kapasitesi 120.000 ton'dur.
Tesis Yeri Seçimi:ETİ Gıdanın kullanım miktarı oldukça fazla olan temel hammaddelerinden un ve şeker Eskişehir'de üretilmektedir. Bu nedenle bu hammaddelerin temin edilmesi hem kolay hem de ekonomik olmaktadır. Sanayi şehri olarak adlandırılan, oldukça gelişmiş bir şehir olan Eskişehir'de iş gücü bulma imkanı çok yüksektir. Gerek hammadde tedarikinde gerekse ürün sevkıyatında ulaşım olanakları yeterli ve elverişlidir. Gerekli depolama koşulları (serin ve rutubetsiz, direkt güneş görmeyen ortamlar) sağlandığı takdirde iklim koşullarının üretim üzerinde önemli bir etkisi olmadığı gözükür. Bu şartlar gereği tesis yerinin doğru seçildiği kararı verilebilir.
Örgüt Şeması:
Genel işletme fonksiyonları örgüt şemasında gösterilen müdürlükler tarafından gerçekleştirilmektedir.
Yönetim Yapısı:
Genel Müdürlük:Sistemin devamın sağlanması adına ,kalitenin yapısını oluşturmak ve devamlılığını (güncellik) sağlamak için gerekli olan kaynakları temin etmek, sahip olunan sistemde iyileştirmeler yapmak için organizasyonlar yapmak, yaptığı bu çalışmaları denetlemek görevlerindendir.
Fabrika Direktörü:Üretilen ürünlerin standartlarının kontrolü,verimliliği denetlemek,fizibilite çalışması yapmak ve bu çalışmaları bağlı bulunduğu üst kurula iletir .
Mali ve İdari İşler Direktörü:Mamuller ile ilgili satış fiyatların belirlenmesi, yürürlükte olan kanun, yönetmelik, tüzük, toplu iş sözleşmelerini şirketin mal, idari ve sosyal işlere uygunluğunu kontrol etmek,Hammadde alımına karar vermek gibi görevleri verine getirir.
Üretim Müdürü:Yarı mamul , mamul ,hammadde ile ilgili konular denetim altında tutmak ve üretimi yönlendirme işlemlerini gerçekleştirir.
Üretim Planlama ve Kontrol Müdürü:Makro planla ileriye dönük tahminler yapmak, yıllık plan ile üretimi uzun vadede kontrol etmek, üç aylık plan ile elde az tutulabilen malzemelerin siparişini vermek, aylık plan ile temin süresi kısa olan mamul siparişini vermek, yıllık planın hassas şekilde işlenmesini yapmak, haftalık plan ile gün, saat, vardiya olarak çıkan mamullerin hassas şekilde planını yapmak, raporlar hazırlamak, tüketici taleplerini belirlemek görevlerindendir.
Teknik Departman: AR-GE tarafından geliştirilen yeni ürünlerin üretimi için gerekli olan şartları sağlamak(Ünite ,Tıkma silindiri geliştirilmesi v.s.), kaliteyi etkileyen etmenleri ortadan kaldırmak.
Kalite Güvence Depertmanı:Ürün kalitesinin korumak ve geliştirmek .Tüketici şikayetlerini değerlendirmek gerekli önlemleri almak .
Ticaret Müdürü:Elde edilecek ürünler için gerekli olan hammadde ve yarı mamullerin teslim alınması, hammadde ve yarı mamullerin depolanmasını sağlamak ve bu ürünlerin üretime verilmesini sağlamak,depolanan mamullerin sevk edilmesini sağlamak,Eti Pazarlama ve İhracat mamullerine ait işlemlerin düzenlenmesini sağlamak görevlerindendir.
İnsan Kaynakları ve İdari İşler Müdürü: İşlemedeki idari ve sosyal işlerin devamlılığını ve takip edilmesini sağlamak, bu sebepten dolayı işletme içi ve dışındaki iletişim ağını sağlamak, yeni personel alımını gerçekleştirmek,personelleri denetlemek görevlerine sahiptir.
Mali İşler Müdürü: İşletmedeki İlgili departmanların haftalık aylık ve senelik olarak para ihtiyaçlarını karşılar,düzenler madde hammadde mamul yarı mamul gibi ihtiyaçların gereksiz olanlarını ilgili departmanla görüşerek devre dışı bırakmak yada gerektiği ölçüde sipariş verilmesini önceki kayıtlara bakarak sağlamak(talebin normal olduğu durumlarda) görevleri arasında yer almaktadır.İşletmede hazırlanan planlar bütçe ve mali işler koordinatörlüğü tarafından bütünleştirilmektedir
Planlama Organizasyonu:Planlama üretim planlama ve kontrol müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmekte olup ETİ Pazarlama A.Ş. tarafından talep edilen üretim miktarına göre siparişe göre üretim yapılmaktadır. Gelen talebe göre eldeki verileri kullanarak planlama departmanı işgücü, malzeme, makine vb gibi etmenleri göz önüne alarak talebi karşılayacak bir üretim planı oluşturur. Talebin miktarına göre geçici işçi alımı planlamasını gerçekleştirmektedir. Bu plan günlük, haftalık veya aylık oluşturulabilmektedir. Her ay sonunda yapılan bir çalışma, kalite güvence müdürlüğü tarafından, istatistiksel proses kontrolü amacıyla, ile o ay içinde düzenlenen uygunsuzluk bildirim formlarında belirtilmiş olan aksaklıklar sınıflandırılmasıdır. Elde edilen veriler pareto analizine tabi tutulur ve sonuçlar rapor haline getirilerek, uygunsuzlukların üretim hattı ve uygunsuzluk cinsine göre dağılımını göstermek amacıyla ilgili bölümlere dağıtımı yapılır.ayrıca gelen müşteri, tüketici şikayetiyle tablo haline getirilerek yada pareto analizi yapılarak aylık olarak değerlendirilir.Üretim müdürlüğü tarafından ıskarta, çöp, kapasite ve üretim verimleri için aylık olarak pareto analizi yapılmaktadır.üretimde yapılan kontrollere ait hazırlanan kontrol formlarının haftalık ve aylık olarak ortalamaları alınır ve spesifikasyonlara bağlı olarak değerlendirilir.Bu işleri değerlendirme ve kontrol etme üretim planlama ve kontrol müdürlüğü alanları çerçevesine girmektedir.
Organizasyon İçerisindeki Denetim Sistemi: İşletmede stok kontrolleri ile denetimi malzeme gereksinim planlamasından (MRP) yararlanılmaktadır. MRP' de hammadde ve yarı mamullere olan talep, son ürüne olan talebe bağlıdır. MRP'nin amacı, doğru malzemeyi, doğru zamanda ve doğru miktarda temin etmektir.
MRP, üretimde kullanılacak olan hammadde ve yarı mamullerin, kullanılacakları aşamadan hemen önce hazır olmalarını sağlar. MRP yaklaşımı talebin rassal olduğunu varsayarak, stok boşalması olayını ortadan kaldırmayı hedefler. Sistemin işleyebilmesi için , her ürüne ait talep tahminleri yapılır ve her ürüne ait malzeme listeleri hazırlanır. MRP sistemi ile her bir malzeme için haftalık ve aylık ihtiyaçlar hesaplanmakta, hesaplamada kullanılan ürünlere ait bilgilerin büyük bir kısmı üretim departmanından gelmektedir. Böylece oluşabilecek gecikme ve malzeme eksikleri önceden belirlenebilmektedir.
İşletmede verimlilik ölçümleri yapılmakta ortaya üretim sonunda ortaya çıkan ıskartaların en aza indirilmesi amaçlanmaktadır.verimlilik açısından ortaya çıkan sonuçlar yararlı olmakta fakat bazı çalışmalarda önemli derecede değişiklik gözlenmemektedir.az sayıda bozuk mamul çıkması engellenememektedir.
Planların Birleştirilmesi: Üretim planın belirlenmesi ve fabrikada çalışacak işçi sayısının tespiti gibi kavramlar üretim planlama ünitesinden çalışan iki endüstri mühendisi tarafından gerçekleştirilmektedir. Planlama Eti Pazarlama A.Ş. den gelecek talep miktarına göre yapılmaktadır.
Üretim Yönetimi: Eti Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve bağlı bünyesinde bağlı bulunduğu diğer şirketlerin ihtiyacı olan mamullerin(üretimde kullanmak için gerekli olan mamuller), raporları hazırlanırken bir takım kararlar alınmaktadır. Bunlar;aylık ve günlük mukayese raporlarıdır. Bunları kısaca açıklayacak olursak;
Aylık mukayese üretime verilen mamul(girdi) ile üretimden çıkan mamullerin(çıktı) uyuşması gereği aylık olarak takip edilmektedir.
Çalışanların iş yerindeki hal ve harekelerinin her vakit izlenmesi konusundaki kararların insan kaynakları departmanının da yardımlarıyla ortak bir çalışma içerisinde (alınan izinler, çalışma saati gibi konuları) bulunarak teknik düzeyde kararlar alınmaktadır. Kalite güvence departmanında uygulanan proses ile çalışanların üretimi aynı zamanda üretim departmanından da izlenmektedir.
Günlük mukayesede günlük üretim miktarına ilişkin üretilen mamuller hakkında detaylı bir biçimde bilgi içermektedir.üretilen mamullerin miktarı, verimi, çalışılan toplam zaman, üretimde kullanılan hammadde üretim esnasında çıkan ıskarta miktarı gibi bilgileri içermektedir. Ayrıca üretimde günlük kullanılan belirlendikten sonra kalanlar ara depoya(cep depoya) yada ambara iade edilir.
Üretimde kullanılan teknikler ise;
- Personel izleme formu
- Üretim izleme formu
- Iskarta izleme formu
- Çöplerin izlen formu
- Yapılan hamurlar
Hangi hamurdan neler yapıldığı
Yapılan hamura nelerin girdiği
Personel izleme formu ile üretimde görev alan işçilerin çalıştığı saati geldiği günleri gibi bilgileri izlemek için kullanılır. İşçi işe gelmemişse mesai başladıktan yaklaşık yarım saat içerisinde gelmeyenler tespit edilerek yerlerine üretimin aksamaması için başkaları verilmektedir.
Üretim izleme formu ile gün içerisinde üretimi bitecek, yeni üretimine başlanacak olan ürünleri izlemek için kullanılmaktadır.
Iskarta izleme formu ile üretimde meydana gelen aksaklıklar sayesinde geri dönüşümü olan mamulleri izleme ve daha az ıskarta vermenin yollarını aramak için yapılan çalışmalardır. Iskarta izleme formu ışığında üretim departmanında ıskartayı azaltmak için takım çalışmaları yapılmaktadır.yapılan çalışmalardan biri ekte belirtilmiştir(EK-2).
Çöplerin izlen formunda üretimden doğan aksaklıklar nedeniyle geri dönüşümü olmayan(atılan) mamullerin tutulduğu formdur.
Verimlilik: Verimlilik birkaç yöntem ile ölçülmektedir.
Malzeme Verimliliği: Fiili üretimi, fiili ıskarta miktarları ile karşılaştırarak hesaplanır.
(Fiili Üretim Miktarı – Fiili Iskarta Miktarı) / Fiili Üretim Miktarı
Kapasite Verimliliği: Birim zamanda kullanılmış kapasite kullanılarak bulunur. Birim zamanda üretilmesi istenen ile üretilen arasında oran kullanarak hesaplanır. Daha önce belirlenmiş kapasite değerlendirme sistemine göre bu veriler kullanılır.
Standartlara göre, birim zamanda kullanılacak kapasite belirlenir. Bunun için birim zamanda beklenen üretim ile birim zamanda gerçekleşen üretim karşılaştırılır. Kapasite kullanım verimliliği Verim ve Kapasite Değerlendirme Talimatı'na göre hesaplanır. Bu talimatın amacı istenen dönemin üretim raporu için gereken verimler ve kapasiteler ile bunlarla ilgili yapılan işlemleri açıklamaktır. Verimliliği hesaplama sistemi şöyledir:
Nominal Kapasite (kg/s): Mevcut kapasitedir. Her ürün için bir kez hesaplanması yeterlidir.
Fiili Kapasite (kg/s):
Fiili Üretim Miktarı / Fiili Çalışma Saati
Kapasite Oranı:
Fiili Çalışma Saati / Teorik Çalışma Saati
Üretim Farkı (kg):
Fiili Üretim Miktarı – Fiili Çalışma Saatine Göre Beklenen Üretim
Çalışma Saatinden Dolayı Fark (kg):
(Fiili Çalışma Saati – Nominal Çalışma Saati) * Fiili Kapasite
Genel Fark (kg):
Çalışma Saatinden Dolayı Fark + Üretim Farkı
Tesis Verimi (%):
Fiili çalışma Saati / Nominal Çalışma Saati
Verim (%):
( Fiili Üretim Miktarı – Genel Fark) / (Fiili Üretim Miktarı)
İş Gücü Verimliliği: İş gücünü hesaplarken bir birimi üretebilecek iş gücünü dikkate alınır. Belirlenen ürünü üreten vardiyanın kaç kişi olduğu, kaç saat çalıştığı gibi veriler derlendikten sonra bir ürün için harcanan iş gücünü hesaplarlar. Bunu da gerçekleşmesi beklenen iş gücünü, fiili iş gücüne oranlayarak bulunur.
Tesis Verimliliği: Üretim hatlarında kabullenilebilir duruşlar vardır. Standart duruşların üstüne çıkıldığı anda verim % 100' ün altına düşer.Duruşları değerlendirmek için Duruşları Değerlendirme Talimatı'ndan yararlanılır. Bu talimatın amacı
istenen dönemin üretim raporu için gereken duruşların değerlendirilmesi ve yapılan işlemlerin açıklanmasıdır. Gerekli olan dokümanlar 'günlük üretim verileri giriş ve takip talimatı' ile 'duruş süreleri analiz' formudur. Bilgisayar ortamında 'Duruş' tablosuna girildikten sonra günlük üretim verileri giriş ve takip talimatına göre hazırlanan tablodan duruşlarla ilgili bilgiler alınır. Duruş tablosuna girdi olarak verilen veriler, duruşlar ve çalışma saatleri tablosundan otomatik olarak alınan hattın çalışma saati.
Hesaplama sistemi:
Hattın Duruş Oranı:
[Hattın Toplam Duruş Saati / (Hattın Çalışma Saati + Hattın Toplam Duruş Saati)]*100
Duruşlar :
(Duruşlar (saat) / Hattın Toplam Duruş Saati)*100
Performans: üretilen ürünün miktarı göz önündeki ilk performans değerlendirme yöntemidir. İşletmedeki performans ölçümlerini verimlilik kapsamına dahil etmektedirler.
İşçiler için bireysel olarak gerçekleştirilen bir performans kriteri olmamakla beraber yeni planlanan Prim Sistemini de işçilerin performansını artırmayı planlamaktadırlar. İşçilerin performans değerlendirmesini de böylelikle bölümün şeflerine bırakarak daha etkin bir değerlendirme sistemi oluşturmaya çalışılmaktadır. Bölümlerin performansını belirlemede ise, tüm bölümlerin belirlenen hedeflerini tutturup tutturamadığına bakılmaktadır.
Talep Tahmini: Eti Gıda'nın üretilecek miktarı belirlemede yararlanılan bilgileri Eti Pazarlama tarafından almaktadır. Pazarlama şirketinin bölgelerdeki müdürlükleri ve distribütörleri ile talep tahmini yapmaktadır. Bölge müdürlükleri yapılan satış verilerini genel müdürlüğe bildirirler. O ay yapılan satış verileri tüm bölgelerden gelenlerle birleştirilir ve istatistiksel yöntemlerle ve tecrübelerle gelecek ay için yapılacak satış miktarını tahmin etmeye çalışır.
Örneğin piyasaya yeni sürülecek olan Top Kek Muzlu ürünü için talep tahminini daha önce aynı statüdeki benzer ürünlerin satış miktarını yararlanarak yapılmaktadır. Burada Top Kek Kakaolunun daha önceki satış verilerine bakarak bu ürünün satabilecek miktarını tahmin etmektedirler.
Pazarlama: İşletmeler içinde bulunduğu koşullarda kendi yapısına ve olanaklarına göre bir pazarlama politikası belirler. Bu pazarlama politikaları kapsamında şirketler şu fonksiyonları yerine getirmektedir.
- Mamul planlaması ve geliştirilmesi
- Dağıtım kanallarının seçimi ve fiziksel dağıtım
- Fiyatlama
- Reklam ve satış arttırıcı çabalar
Şirketler rekabetçi ortama da ayakta kalabilmek için pazar koşullarına ayak uydurmalı ve bir pazarlama stratejisi oluşturmalıdır. Pazarlama Stratejilerini;a) hedef pazarın seçim, b) pazarlama karmasının oluşturulmasıdır.
Pazarlama stratejisi oluştururken açılacak pazarın tüm koşulları incelenir. Örneğin rakip firmanın konumu, insanların yiyecek alışkanlıkları, gelir dağılımı vb. incelenir. Türkiye deki Pazar payında satış olarak %55'ini kek %30'unu bisküvi oluşturmaktadır. Eti Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. Türkiye de gıda sektöründe ilk 150 şirketin içindedir. Kek sektöründe lider konumdadır.Rakip üretici olarak kendine bu konuda en yakın kuruluş olarak Ülker firmasını görmektedir.Bisküvi sektöründe ise yine en yakın rakibi Ülker'dir. Ancak bu sektörde Ülker'den sonra ikinci olarak bu pazarda yer almıştır.
Pazarlama karmasının oluşturulmasında şu işlemlere yer verilir:
· Müşterilerin (hedef pazarın) ihtiyaçlarını karşılayacak mamulün geliştirilmesi ya da mamul karmasının oluşturulması
· Bu mamulün istenen zamanda ve en iyi dağıtım kanalını kullanarak müşterilere nasıl ulaştırılacağının kararlaştırılması
· Söz konusu mamulün satış fiyatı ve satış koşullarıyla ilgili kararların alınması
· Mamulün satışını arttırmak için reklam gibi satış arttırıcı çabaların planlanması
Eti Gıda üretiminin yüksek miktarını iç pazara sunduğu için iç pazar şartlarını göz önünde buldurmak zorundadır. Üretiminin düşük bir kısmını ise dış pazara sunmaktadır. Yaklaşık 20 ülkeye ihracat yapan ETİ Gıda en son Irak için yüksek kalorili bir bisküvi üretmekteydi. İç Pazar için ise Eti yeni bir satış politikası ile pazara küçük kolilerde karışık ürün sunmayı planlıyor. Bu kolilerde yaklaşık 10 çeşit mamulden optimum seviyede yerleştirerek optimum fiyatta pazara sunacaktır.
Finans: Her yıl sonunda, yönetim kurulu toplanarak o yıla ilişkin verileri gözden geçirir; geçmiş yıllardaki enflasyon oranındaki artışı da dikkate alarak karşılaştırmalar yapar. Bu verilere göre mevcut durum hakkında fikir sahibi olunur. Sonrasında, o yıla ilişkin finanssal rapor hazırlanır. Daha sonra ise, yıl içerisinde hazırlanan projeler, çalışmalar ve önerilerin değerlendirilmesi yapılır. Eğer onaylanırsa, bu kararlara ilişkin çalışmalara başlanır
Şirkette sermaye yapısıyla ilgili veriler saklandığı için bu konuda yeterince detaylı bir veriye ulaşılamamıştır. Ancak beş şirketin sermayesinin yaklaşık 20 trilyonun üzerinde olduğu tahmin edilmektedir.Sermaye yapısına ilişkin kararlar üretim ve satış şartlarına ilişkili olarak aylık sermaye yapısı dahilinde yönetim kurulu üyeleri tarafından verilmektedir.
Personel Yönetimi:Personel Yönetimi, işletmenin ihtiyaç duyduğu personel miktarının planlanması, işgücünün kullanılması ve geliştirilmesiyle ilgili karaların, tedbirlerin alınması, izlenecek politikaların belirlenmesi çabalarını kapsar. Bu kapsamda herhangi bir işletmede personel bölümünün başlıca görevleri şu şekilde sıralanabilir:
- İşletmenin gerçek, yedek, ek ve yeni personel ihtiyaçlarının ne olduğunu hesaplamak.
- İş analizleri ve iş tanımlarını yaparak iş gereklerini ortaya koymak, işe alınacaklarda aranacak özellikleri belirlemek.
- İşe alınacakları bulmak, seçmek, işe yerleştirmek, işe ve çevreye alışmalarına yardım etmek.
- Personelin gelişimini sağlamak için hizmet içi eğitim programlarını düzenlemek .
- Ücret Yönetimi ile ilgili çeşitli hizmetleri yerine getirmek
- İş ve iş gören değerlemesi yapmak.
- İşçi sendikalarıyla toplu pazarlık işlerini yürütmek
- Personelin özlük işleriyle ilgili işlemleri yapmak.
- İşyerinde iş-güvenliğiyle ilgili tedbirleri almak yada alınmasına yardımcı olmak.
Ücret Sistemi: ücretlerin ödenme şeklini üç başlık altında toplayabiliriz. Bunları işin özelliklerine göre sıralayabiliriz. Ancak Eti Organize Fabrikası henüz planlama aşamasındaki prim sistemini de ücretlendirme sistemine dahil etmeye çalışmaktadır. İşçilere verilecek primin nasıl belirleneceği konusunda bazı kararsızlıklar var.
1. Zaman Temeline Dayanan Ücret : İş-görene belirli bir zaman için belirli bir ücret ödenir. İşgören kaç birim zaman çalışmış ise bu sayı birim zaman ücreti ile çarpılarak işgörenin alacağı ücret bulunur. Anlaşılması ve uygulanması kolay, ancak verimlilik ve maliyet kontrolünü güçleştiren bir yöntemdir.
2. Miktar Temeline Dayanan Ücret : Bu uygulama değişik biçimlerde olur.
Parça başına belirli bir ücret ödenir. Belirli bir miktar için toptan ücret ödenir. Son olarak ise normal kabul edilen miktarın üzerinde üretilen miktar için daha azla ücret ödenir (primli ücret)
3. İşin kalitesine dayanan ücret : İş görene ödenecek ücretin hesaplanmasında ürünün
kalite özellikleri, fire ve kayıplar, müşteri şikayetleri, bakım-onarım masrafları gibi kriterler göz önünde bulundurulur.
İşçiler sendikaya bağlı oldukları için sözleşme gereği altı ayda bir ücretlerine zam almaktadırlar. Mühendisler ve yönetimdekiler ise belirlenen performans değerlendirmelerinden sonra ücretleri belirlenmektedir.
Eğitim: Bireyin davranışlarında-kendi yaşantısı yolu ile istenilen değişiklikleri meydana getirme ve yeni davranışlar kazandırma sürecidir. Bireylerin iş ortamındaki verim ve etkinliklerini artırarak, gelişmelerini sağlayacak bilgi, beceri, ve tutumların kazandırılması için ihtiyaç olunan konularda eğitim düzeylerinin artırılmasıdır.
İşletmede çalışanları geliştirmek için verilen eğitimlerin şu başlıklar altında toplamak mümkün olabilir.
Oryantasyon eğitimi: İşletmedeki çalışanlara fabrika hakkında genel ve gerekli ise bölümü ile ilgili detay bilgi verilerek çalışanın bu konularda bilgilendirilmesidir..
Temizlik ve hijyen eğitimi: Eti' de özellikle bir hattaki ürün üretimi değişeceği zaman önemli ve dikkatli bir temizlik yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda işletmede çalışanların üretimde hijyen konusunda eğitilmesi ve hijyen konusunda fabrikanın çalışanlarından beklentilerinin neler olduğu konusunda eğitimler verilmektedir. Eğitimleri mikrobiyolog, hijyensegtasyon şefleri tarafından verilmektedir.
İş başı eğitimi: İşe yeni alınacak işçilerin yapacakları iş hakkında ve çalışacakları makine ekipmanları hakkında verilen eğitimdir. İşin nasıl yapılacağı ve uyulması gereken kurallarda bu eğitim sırasında verilmektedir.
İş kazaları ile ilgili eğitimler: İşletmede çalışan elemanların çalıştıkları bölümlerde iş kazasını önlemek yada en aza indirmek için verilen eğitimdir. Bu eğitimleri bölüm şefleri, makine mühendisleri elektrik mühendisleri vermektedir.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği: Eti Gıda
A.Ş. 'de iş kazaların en aza indirmek ve iş güvenliğini arttırmak için değişik zaman aralıklarında eğitimler vererek işçileri bilinçlendirmeye çalışmaktadır. Ayrıca işçi panolarında gerekli uyarıları ve ele alınması gereken kuralları içeren uyarıları devamlı olarak yenilemektedir.
Önemsiz yaralanmalar için fabrikada bir iş hekimi bulunmaktadır. İşçilerin iş güvenliği ve iş koşullarına uyup uymadıkları tespit edilip iş kurallarına uymayanlar için yaptırımlar uygulanmaktadır.
İşçiler temiz ve sağlıklı olmak zorundadır. Düzenli periyotlarla işçilerden numune alınarak mikrop taşıyıp taşımadıklarına bakılır ve gerekli uyarılar yapılır.
ISO 9002 kapsamında işletmede işçi sağlığı ve iş güvenliği kurulu oluşturulmuştur. Ayda bir kez toplanmakta olan kurula işveren vekili olarak fabrika direktörü başkanlık etmektedir. Toplantılara iş hekimi, sivil savunma uzmanı, insan kaynakları sorumlusu, teknik müdürlük elemanları, formen ve işçi sendikası başkanı katılmaktadır.Toplantıda önceden belirlenen gündem maddeleri üzerine görüşülür ve kararlar İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Karar Defterine kaydedilir.
AR-GE
Araştırma kavramı daha çok bilinmeyen hammadde, yeni bir ürün, yeni teknoloji, yeni proses teknikleri ve bilgiyi ortaya çıkarmaktadır. Bunların mümkün olan durumlarda kullanıma almak anlamına gelmektedir. Bu nedenle araştırma daha çok üretim ve üretim tekniği ile ilgilidir. Daha verimli ve daha ekonomik kullanarak en üst katkıyı sağlamak için yapılmaktadır.Geliştirme çalışmalarında yeni bir buluş söz konusu değildir. Geliştirme, araştırma ve üretim faaliyetleri arasında bir köprü görevini görür. Bu tür çalışmalarla ilginç ürün, yenilik ve geliştirmeleri gerçekleştirebilen işletmeler rakiplerine karşı çok büyük üstünlük sağlar, satışlarını ve karlarını artırırlar. Yapılan araştırmalar bir çok işletmenin satış ve karlıklarını eski olmayan ürünlerinden sağladığını, yeni mamul geliştirmeye önem veren endüstrilerin ise büyüyen sektörler olduğunu ortaya çıkarıyor.
AR-GE departmanı çalışma prosedürünü hazırlarken tüm grup şirketleri ve departmanları ile takım çalışması yapmayı amaçlıyor. Bu prosedüre göre grup şirketlerinden her elemanın AR-GE çalışmasına katılımı sağlanıyor. AR-GE çalışmaları yapılırken, satış/pazarlama ve ihracat grupları tarafından iç ve dış pazar belirleniyor. Yapılacak çalışma mevcut bir tesise adapte edilecek ise deneme çalışmaları tesis bazında yürütülerek istenilen nitelikte ürün elde edilinceye kadar çalışmalara devam ediliyor. Eğer yeni ürün yeni bir tesis gerektiriyorsa, gerekli olan makine teçhizat siparişleri verilip, bu arada mamul ile ilgili çalışmalara laboratuar bazında devam ediliyor. Yeni ürün için gerekli hammadde, formül, ambalaj şekli ve ambalaj tasarımı tamamlanarak, Kalite Sağama ve Üretim Planlama Departmanları'na standartları ile birlikte verilerek üretime geçilmesi sağlanıyor.
İşletmelerin yaşamı yenilik yapma kabiliyetlerine bağlıdır. Rekabet şiddetlenmekte, işletmeler pazara sunmuş oldukları bir üründen sonra ancak çok kısa bir süre için soluk alabilmektedirler. Kısa bir süre sonrada yeni bir ürünün piyasaya sunulması bir zorunluluk haline gelmektedir. Bu da araştırma geliştirme yani AR-GE' yi gerekli ve şart hale getirmektedir.
İşletmeler varlıkları sürdürebilmek ve rekabet gücünü arttırabilmek için sürekli ve düzenli araştırma ve geliştirme çalışmalarına girişmelidirler. Yeni mamul üretilmesi, üretim süreçlerinin düzenlenmesi, yeni gelişmelerin ve buluşların üretim süreçlerine katılması, Pazar ve pazarlama araştırmaları gibi birçok alanda AR-GE çalışmalarından istifade ediliyor.
Dış piyasa da anlaşma yapılan firmaların istediği çerçevede yeni ürünler tasarlamak ve bu ürünlerin üretimini gerçekleştirmek AR-GE faaliyetlerine örnek gösterilebilir. Hollanda hükümeti ile yapılan bir anlaşmada World Food Program kapsamında üretilen ve 3. dünya ülkelerine yardım amaçlı gönderilen, multivitamin içeren High Energy Bisküvileri bu kapsama örnek gösterilebilir. Mevcut ürünlerin geliştirilmesine ilişkin bir AR-GE çalışmasına örnek ise Eti Gofret ürünün portakal aromalı olarak üretilmesi verilebilir.
Halkla İlişkiler: halkla ilişkiler işlemleri Eti Pazarlama A.Ş. tarafından organize edilmekte olup, işletmede müşteri ilişkileri son derece önem arz etmektedir. Müşterilerden gelen istekler ve şikayetler mutlaka değerlendirilmektedir. Müşteri şikayetleri ve istekleri işçi panolarında yayınlanmaktadır.Her müşteriye gereken bilgiler mutlaka cevap olarak gönderilmektedir.
Üretilen yeni ürünlerin müşteriler tarafında duyulması için gazete, tv ve marketlerde afişler aracılığıyla reklamlar yapılmaktadır. Yeni çıkan ürünler müşteriler tarafından beğenilip beğenilmediği hakkında bilgi edinilmek amacıylada anketler düzenlenmektedir.
Satılan ürünleri tanıtmak amacıyla bazen promosyonlar yapılmaktadır. İşletme tarafından üretim esnasında yapılan bir takım hatalar nedeniyle satılmaya çıkan ürün tüketici tarafından beğenilmeyip geri gönderiliyorsa yenisi derhal verilerek tüketicinin firmaya olan güveni sarsılmamaya çalışılmaktadır.
İşletme tüketicilere çok değer vermektedir. Bu sebepten dolayı da büyük bir firma olma idealini korumaktadır. Rakip firmalar arasında yerini 1961 den beri korumasını müşterilerine(Tüketicilere) karşı olan görevlerini yerine getirmekle sağlamıştır.
Bilgi Sistemleri
Veri – Bilgi Akışı: Eti Şirketler Grubuna ait tüm fabrikaların bilgi sistemlerinin geliştirilmesi ve uygulanmasının sağlanması, Bilgi Sistemleri Direktörlüğüne bağlı olan Bilgi İşlem Merkezi'nin sorumluluğundadır.
İşletmede bilginin elde edilmesi için verilere kayıt, özetleme, gruplama, ayıklama, hesaplama gibi işlemler gerek ilgili bölümlerce gerekse şeflikler tarafından uygulanmaktadır.
Proje Yönetimi:
Bu düzeydeki çalışmalarda alınan kararlar, sonuçlar, öneriler, projeler, çizimler ve planlar, gerek bilgisayarla, gerekse dokümanla olsun, çok sayıda form ve raporla ilgili kişilere ulaştırılmaktadır. Ancak her departman kendilerine gelen evrağın konusunu ve geliş tarihini doküman defterine yazman zorundadır.
Bilgisayarın Kullanım Alanları: Eti Gıda A.Ş' de bilgisayardan ilgili bölümlerde oldukça etkin kullanılmaya çalışılmaktadır. Fabrikada bilgisayarı en etkin olarak üretim planlama ,mali işle ve satın alma en etkin şekilde kullanmaktadır. Diğer bölümlerde bilgisayarların kullanım oranı düşüktür. Özellikle üretim bölümünde bilgisayarlar genellikle bilgi depolamak ve yazılı dokümanları bilgisayar ortamında iletmek için kullanılmaktadır. Fabrika içinde hızlı iletişimi sağlamak için bilgisayarlar arası mail server bağlantısı vardır.
Üretim planlama departmanı;
- Üretimde kullanılacak hammadde gereksinimini bulmak
- Bölümlere gerekli hammadde miktarını bildirmek
- Sevkıyatların kontrolü
- Günlük, aylık ve yıllık üretimi planlamak
- Üretim faaliyetlerinin denetlenmesi
- Malzeme emniyet stoklarının bilgisayar ortamına tanıtılması
- Arıza ve Duruş raporlarının takibi
- Çalışma saati, verim ve kapasite, özet üretim, hamur verimleri, fiili
ıskarta, enerji sarfiyat, aylık işçilik, OPP kullanım miktarı ve kayıpları ile duruş
süreleri analizleri raporlarının hazırlanması
- İhracatla ilgili kayıtların tutulması
Mali İşler,
- Birim maliyetin hesaplanması
- Likiditeyi hazır bulundurmak yok ise kaynak aramak
- Çalışanların ücretlerini vermek ve belgelemek
- Genel muhasebe hesaplarının yapılması
- Bilançoların hazırlanması
Satın alma departmanı,
- Üretimde kullanılacak hammadde miktarının ne kadar kaldığı hakkında üretim planlama departmanından gelen bilgiler doğrultusunda ne kadar sipariş vereceği bilgisini almaktadır.
Pazarlama departmanı
- Elinde ne kadar mamul kaldığı bilgisini almaktadır.
- Aldığı bilgiler doğrultusunda üretilecek mamul miktarını ilgili departmana iletmektedir.
Donanım: Bir bilgisayar sistemini oluşturan birimlere 'donanım' denir. Donanımın bileşenleri genel olarak şu alt başlıklarda toplanabilir:
- Merkezi İşlem Birimi (CPU)
- Ana bellek
- Yardımcı Bellek
- Çevre Birimleri
- Bilgisayar Ağı
İşletmede mevcut bilgisayar sisteminin sahip olduğu özellikler şu şekildedir:
CPU: Bilgisayarın çalışma performansını belirler. İşlemci olarak genellikle IBM firmasının işlemcileri tercih edilmektedir. Kişisel bilgisayarda Ram 16 ile 128 RAM, arasında değişmektedir. Ancak server'larda 256 RAM' kadar çıkabilmektedir.
Ana bellek: Bilgisayarın kullanılabilir alanını ve hafıza kapasitesini belirler. Hard disklerin depolama büyüklüğünü kullanılacak birim belirler. Depolanacak bilginin büyük olması büyük kapasitede hard disk gerektirmektedir.Fabrika içersinde düşük kapasite gerektiren yerlerde 2.1 GB/ 8.4 GB arasında , orta kapasite gerektiren yerlerde 13 GB/20GB ve yüksek kapasite gerektiren yerlerde 40GB'lık hard diskler kullanılmaktadır.
Yardımcı bellek: Verilerin ve programların tekrar kullanılabilmesi için saklanabilir alanı belirler. Bilgisayarın çoğu Floppy ve CD-Rom sahiptir. Bazı departmanlarda verileri CD'ye depolamak için CD-Writer kullanılır.
Bilgisayar ağı: Bilgisayar sisteminin aynı anda birçok kullanıcıya hizmet vermesini sağlar. Fabrika içinde ağ bağlantısı sayesinde dokümanları elektronik ortamda iletebilmektedirler.
Bağlantı hattı için 4 çeşittir.
Lease Line, Frame Relay, X25 (Turpak), Dial Up Modemlerdir.
Yazılım:
İşletim Sistemi: Bir bilgisayarın bütün etkinliklerini kontrol eden, kaynaklarını yöneten ve çalışmasını yönlendiren programlara işletim sistemi denir
Eti'e işletim sistemi olarak Windows 98, Windows 2000 ve Windowssun son sürümü olan Windows XP kullanılmaya başlamıştır.
Programlama Dili: Özel ihtiyaçlar için geliştirilen programların hazırlanmasında kullanılan programlara programlama dili denir.
Fabrikada gereksinim duyuldukça gerekli programları bilgiişlem merkezi java script, delphi 5.0, visual basic 6.0ve RGP gibi programlama dillerini kullanarak yapmaktadır.
Veri Tabanı: Çoklu belgelerin düzenlenmesi, derlenmesi ve sorgu oluşturulmasında kullanılan programlara verilen ada denir.
Fabrika kapsamında en yaygın kullanılan veri depolama sistemi access 2000'dir.
Hesap Tabloları: Veri oluşturmak ve her türlü tabloların derlenmesi gibi hesap programlarının yürütüldüğü yazılımların genel ismidir.
Fabrika kapsamında kullanılan hesap tablosu sistemi yine microsoftun excel 2000 veya excel XP' dir.
Kelime İşlemcileri: Kısa notlardan iş mektuplarına, raporlardan kitaplara kadar her türlü metin yazımı, düzeltilmesi ve geliştirilmesinde kullanılan programlara denir.
Fabrika kapsamında tek kullanılan kelime işlemci mikrosoftun MS Word kelime işlemcisidir.
Bilimsel Paketler: Çeşitli bilimsel tekniklerin bilgisayar desteği ile uygulanmasını sağlayan paket programlardır.
Fabrika kapsamında MS- Project, Minitab ve GAMS gibi uygulamalar kullanılabilmektedir.
Uygulama Programları: Bordro, muhasebe, statik hesaplar ve benzeri çeşitli uygulamaların yürütüldüğü programlardır.
Fabrika kapsamında çizimlerde AutoCad çizim programı, sunuşlar için Power Point gibi paket programlar kullanılmaktadır.
Bilgi İşlem Merkezi: Eti Şirketler Grubu' na hizmet veren bilgiişlem merkezi diğer bölümlerden ayrı bir yere sahiptir. Bilgiişlem merkezi ETİ şirketlerine (Organize. Fabrikası, Tam Gıda, Merkez Fabrikası, Bozüyük Fabrikası, Eti Makine ) bilgisayara gereksinim duydukları konularda destek sağlamaktadır. EK 1 de BİM ' in basit bir örgüt şeması bulunmaktadır. Genel kapsamda görev ve sorumlulukları şöyle diyebiliriz.
- Şirketlere alınacak bilgisayar, donanım veya paket programlarda aranacak özellikleri belirlemek.
- Şirketler için gerekli programları (yazılımları ) oluşturmak.
- Şirketlerin ağ bağlantılarını sağlamak ve devamlılığını kontrol etmek.
- Veri depolama sistemleri kurmak.
gibi sıralayabiliriz.
Bir program üretilmesi gerektiğinde öncelikle üretilecek programın hangi amaçla kullanılacağı belirlenir. Amacı belirlenmiş programın nasıl yapılacağı konusunda bir fikir alışverişi uygulanır. Programın oluşturulacağı dil belirlendikten sonra kodlamaları yapılır. En son yazılımın beklentileri sağlayıp sağlamadığına bakılır. Gerekli ise geliştirilir, gerek yok ise kullanıma gönderilir. Yapılan bu çalışmaları BIM' de çalışan 3 Sistem Analisti, 3 Bilgisayar Programcısı, 1 Sistem Destek ve Emniyet uzmanı ve NT uzmanı olmak üzere 8 çalışanı Eti Şirketler Grubunun bu konudaki beklentilerini yerine getirmeye çalışmaktadır.
BİM Geçekleştirdiği İşler: Üretim Planlama ve Kontrol departmanında bilgisayarla günlük üretilecek olan mamullerin miktarlarını hesaplamada mamulün stok durumun kontrol altında tutmada (MRP programı ile), günlük üretilecek olan mamullerin neler olduğunu ve miktarlarını üretim departmanına bilgisayar ağı yardımıyla başarılmaktadır.
Pazarlama departmanında bilgisayar yardımıyla üretilecek olan mamul cinsini ve miktarını belirlemede üretim ve üretim planlama ve kontrol departmanına bilgi vermede ve kontrolünde, ihraç ve ithal edilecek olan firmaların neler istediği ve miktarlarını listelemede ve istenildiğinde doküman halinde raporlamada kullanılmaktadır.
Satın alma Departmanında üretim departmanından gelen bilgilerin alınmasında, gelen bilgiler doğrultusunda aldığı hammadde ve yarı mamullerin miktarını ve tatarını mali işler departmanına ve alınan yarı mamul ve yarı mamul miktarını ve cinslerini üretim departmanına ve üretim planlama ve kontrol departmanına bilgisayar ağı yardımıyla göndermekte kullanılmaktadır.
Rapor Akışı: Eti Gıda' da olan bir çok evrak ve dosya gibi alış verişleri bilgiişlem merkezi tarafından sağlanmaktadır.Bilgiişlem merkezi özellikle bütün raporların hazırlandığı ve derlendiği planlama ile dayanışma içindedir. Yapılan işleri şu başlıklar altında inceleyebiliriz .
- Üst ve alt düzeydeki yönetici ve departman görevlilerine sevkıyat raporları ve departmanlar tarafından istenilen her türlü raporun derlenmesi ve iletilmesi
- Birimlerden gelen istekler doğrultusunda program hazırlanması
- Var olan paket programların aksayan yönlerini inceleyip, hatalarını düzeltme çalışmalarını yürütmek
- Muhasebe Departmanındaki çalışılan programlarda düzenleme ve teknik destek verilmesi
- Bilanço ve bütçe değerlerinin hazırlanmasında planlama, muhasebeye yardımcı olunması
Bunun yanında mail server düzeneğinin sağlanması gibi görevlerde departman tarafından yürütülmektedir .
Veri Toplam ve İşleme: Sistem analistlerin derlemiş oldukları veriler ile ilgili olarak analiz ve tasarım çalışmaları aşamasında yönlendirici olması amacıyla veri sözlükleri oluşturarak verileri toplama ve işleme işlemleri gerçekleştirilmektedir. İşletme 4 çeşit veri sözlüğü kategorisi ile veri toplama ve işleme işlemlerini sürdürmektedir. Bunlar;
- Veri Akışı: Her veri akışı için elde edilen bilgiler veri akışı isimli bir forma kaydedilerek yapılmaktadır.
- Veri Yapıları: Veri yapıları genellikle cebirsel semboller kullanılarak tanıtılır. Bu yöntem sistem analistin veri yapısını oluşturan elemanların durumunu, bu elemanlarla ilgili bilgiler ile birlikte oluşturmasını sağlar. Kullanılan cebirsel semboller ve anlamları aşağıdaki gibidir;
= İçerir
+ Ve
{} Tekrarlanan elemanlar, tekrar eden eleman veya eleman grupları
[] Veya
() İsteğe bağlı
Veri yapıları ya mantıksal yada fiziksel olur.
- Veri Elemanları: Veri elemanları tanımlı bilgiler ile açıklanmalıdır. Tanıtım formları ile yapılırlar.
- Veri Depoları: Veri-akış temel elemanları yapısal bir kayıt oluşturmak üzere gruplandırılmaktadır. Her yapısal kayıt için veri deposu oluşturulmaktadır. Oluşturulan veri deposu veri deposu tanıtım formuna kayıt edilir.
Program : Hazırlanan yazılımda kota
sevk sapmalarını ürün bazında haftalık olarak incelenmiş ve bilinen haftalık kota ve sevk miktarlarıyla ortalama sapmanın ürün bazında hesaplanması sağlanmıştır.
Örnek:
Hafta 1
Hafta 2
Hafta 3
Hafta 4
Hafta 5
Kota
29,2
37,5
36,2
35
11,7
Sevk
39,3
42,8
31,8
37,6
9,7
Kremalı ürünün 5 haftalık kota ve sevk değerleri aşağıdaki gibi olsun.
STAJ DEĞERLENDİRME
Yönetim Anlayışı:
İşleteme kendi sektöründe yerini kazanmış ve çalışmaları doğrultusunda yerini koruyup, güçlendirmeye çalışan bir kuruluştur. Kuruluş yapılanışı itibariyle oldukça düzenli bir kuruluştur. Özellikle yönetim kademesindeki yapılanış beklenen sistem anlayışını karşılamaktadır. Yönetim kuruluşun sektör içindeki payını büyütmek adına daha sistematik ve daha hızlı bir veri akışını sağlamak adına çalışmalar yapmaktadır.
İşletmede gerek departmanlar arasında ve gerekse bireyler arasında iş çerçevesinde işin devamlılığını sağlayacak iletişim ve veri akışı var. İşletmede, yönetim tüm gerçekleşen gelişmelerden çalışanlarını haberdar etmekte ve bu doğrultuda gelişmelere yönelik bireylerin fikirlerini değerlendirmektedir.
Kalite politikası dahilinde yönetim işletmenin büyümesini hedeflemektedir.
Endüstri Mühendisinin İşletmedeki Konumu:
ETİ Şirketler Grubu dahilinde 11 Endüstri Mühendisi görev almaktadır. Bunlardan 4 tanesi Eti Gıda A.Ş. Fabrikasında bulunmaktadır. Ancak bunlardan ikisi Eti Gıda A.Ş. 'ye bağlı değil Eti Şirketler Grubu adına bağlı olarak çalışmaktadır.
Eti Gıda A.Ş. ' ye bağlı iki endüstri mühendisi üretim planlama bölümünde görev almaktadır. Bunlardan birisi planlama bölümünün şefliğini üstlenmiş durumdadır. Diğer endüstri mühendisi özellikle dönemsel üretim planlamalarını ve MRP sistemini kontrol etmektedir.
Fabrikada bulunan diğer iki endüstri mühendisi ise ETİ Şirket Grubu adına şirketin geleceğine ilişkin politikası dahilinde proje çalışmalarında bulunmaktadırlar.
Genel Değerlendirme:
Eti firması Türkiye'deki uzun ve köklü geçmişi ile varlığını kanıtlamış bir işletmedir. Bu stajda stajın beklentilerini sağlamak adına mümkün olduğunca sorulara cevaplar aranarak yönlendirme yapılmıştır. Eti işletmesinde karşılaşılan sorun olarak şu gösterilebilir. İşletme beş işletmenin birleşimi ile bir bütün olduğu için bir işletmenin içinde olması gereken birimler diğer işletmelere de yer almaktadır. Bu doğrultuda bazı sorular yanıtsız bırakılmıştır. Ancak genel itibari ile soruların çoğuna yanıt verilmiş olması gereği ve köklü bir işletme olması gereği staj için uygun bir işletme denebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder