KALİTE KONTROL’ÜN ÖNEMİ

    

 

Kalitenin Tarifi:Bir kuruluşun performansını etkileyen;

• Temel etken ÜRÜN ve HİZMETLERİN kapasitesidir.
  
• Performans ise Ulaşma ve Devam için kalite sürekliliğidir.
  

 

Kalite:Bir şeyin iyi veya kötü olması;

• Nitelik,
  
• Halk dilinde pahalı,
  
• Kullanıma uygunluk, (müşteri beklentisine uygunluk)
  
• Yaşam biçimi,
  
• Başlangıç,
  

ile ilgilidir.

 

Kalite Yükselmesi İle:

• Müşteri sayısı artar,
  
• İş gücü verimliliği artar,
  
• Kapasite artar,
  
• Geri dönüş maliyeti azalır,
  
• Piyasaya girme cesareti ve
  
• Sonuç olarak kār artışı sağlanır.
  

 

Kalite Sistem Standartları:

• Talebi sürekli ve kaliteli olarak karşılar,
  
• Teknik şartnamelere işlerlik sağlar,
  
• Kuruluş hedeflerini belirler,
  
• TSE ve ISO tarafından açıklık kazanır.
  

 

ISO 9000:

 

 

Yönetim 0,5 – 1 yıl arasında : Üretim için ilgili bir sistem

     kurulur ve çalıştırılır,

Kalite el kitabı 2 yıl sonrasında : Kalite güvence sistemi

     oluşturur,(planlı ve sistematik çalışma)

     Prosedür     2 yıl sonrasında : Toplam kalite

         (bir seferde,sıfır hata ile üretim)

     Talimatlar     2 yıl sonrasında :Ödüle koşma

         Ortalama 5 yıl süren bir süreçtir.

İlgili formlar
(iş takip formu,vb.)    

 

ISO 9001:

Kalite sistemi >Tasarım ve Geliştirme, Servis, Üretim, Tesis ve Güvence.

 

ISO 9002:

Kalite sistemi>Üretim tesiste kalite ve güvence.

 

ISO 9005:

Kalite sözlüğü.

 

Mustafa ŞAHİN

KALİTEYİ OLUŞTURAN TEMEL UNSURLAR:

 

A-Dizayn Kalitesi:

• Performans ve Fiziksel özellik.
  
• Kalite düzeyi maliyet önce yavaş yavaş sonra hızla artar,
  
• Maliyet eğrisi değişirse teknolojik imkanlar zorlanıyor demektir,
  
• Eğri B noktasında Max olduğu için, üretici en uygun dizayn kalitesine burada ulaşır.
  

TL (maliyet)

 

 

 

 

 

 

 

Kalite düzeyi

    A Q B C

 

B-Uygunluk Kalitesi:

• Dizayn kalitesinde belirlenen özelliklere UYMA durumudur.
  
• Kalite kontrolün etkinliğini artırdıkça;
  

  --Hatalı parça oranı azalır ve dolayısıyla da;
  

  a-Malzeme d- Tezgah yıpranması
  

  b-İşçilik     e-Tamir masrafları
  

  c-Enerji kayıpları f-Müşteri şikayetleri
  

  hızla azalır.
  

  • Ölçme derleme, koruma;
    

a-Eğitim    c-Dizayn kontrolü

b-Tamir ve bakım     d-Bozuk malların çaresi

gibi masrafları hızla artırır.

Bir mamulün en uygun Dizayn ve kalitesinde (üretim için gerekli en uygun seçim gerekir) seçimi için;

• Tüketici istekleri dikkate alınır, ancak araştırma gerektirir.
  
• Teknolojik imkanlar; malzeme, makine, insan, bilgi düzenleri incelenmelidir.
  

 

İMALAT AŞAMASINDA KALİTE:

 

Etkin Muayene Gereklidir.

 

1-Gelen Malzeme Muayenesi:

Öncelikle, gelen malzemenin;

• Sipariş emri
  
• Şartname
  
• Miktar
  
• Karşı muayene
  
• Muayene ve garanti
  

belgesi gibi kayıtlara bakılır.

 

 

 

                                        Mustafa ŞAHİN

Ardından;

• Kalite kontrol kartı
  
• Muayene yöntemi
  
• İşlem talimatlarına göre
  

malzemenin kabulü yapılır.

Muayenesi tecrübesine ve hafızasına göre işlem YAPAMAZ,

• Kalite kontrol formlarına;
  

-- Örnek alma -- Ölçme ve

-- Test     -- Muayene sonuçları

yazılır.

Muayene sonuçları kalite kontrol birimi elemanlarınca, aşağıdaki kriterlere göre değerlendirilir;

• Uygun şekilde ambara girişi,
  
• %100 muayene şartı,
  
• Varsa kusurlar,
  
• Kusurların düzeltilmesi veya tamiri,
  
• Kusurlu malzemenin iadesi,
  
• Talimatlar
  

Kabul edilemez özellikteki malzeme geçici olarak kabul edilir.

 

2- Başlangıç Muayenesi:

• Mamul üretime geçtiği anda yapılır veya
  
• Dizayn durumunda,
  
• Kalite spesifikasyonlarında,
  
• Malzeme ve tezgah ayarlarında
  

bir değişiklik olursa, başlangıç muayenesi yapılır.

 

3- Proses Muayenesi:

• İmalat yöntemi ve
  
• Tezgah farklılıkları
  

gibi durumlarda yapılır.

Talaşlı imalatlarda bu işi operatör yapar veya kalite kontrol eksperi yapar.

 

4- Devriye Muayenesi:

• Sipariş üretimlerde malzeme muayenesi,
  
• İş parçası çok sayıda iş istasyonunda yapılacak ise uygulanır.
  

 

5- Ara Muayene:

• Üretim süreci sonunda tamamlanmış işlem,
  
• Alt montaj gibi çeşitli aşamalarda kontrol edilir.
  

 

6-Son Muayene:

• Mamulün ambara girişinde veya doğrudan tüketiciye tesliminden önce
  
• TASARLANAN KALİTE DÜZEYİNE uygunluk kontrol edilir.
  

 

 

 

 

 

 

Mustafa ŞAHİN

KALİTE KONTROLÜN AMAÇLARI:

 

• Kalite düzeyinin yükseltilmesi,
  
• Mamul dizaynının geliştirilmesi,
  
• Daha ucuz ve kolay işlenebilir malzeme araştırılması,
  
• İşletme maliyetlerinin azaltılması,
  
• Iskarta malzeme ve işçilik kayıplarının azaltılması,
  
• Üretim hattındaki dar boğazın aşılması,
  
• Üretim hızının artırılması,
  
• İşçilerin işlerini daha çok benimsemesi,
  
• İşçi işveren ilişkilerinde daha olumlu bir ortam yaratmak,
  
• Müşteri şikayetlerinin azaltılması,
  
• Rakip firmalara karşı prestijin artırılması.
  

 

KALİTE KONTROLÜ ETKİLEYEN TEMEL UNSURLAR:

 

• Pazar ve tüketici özellikleri,
  
• İnsan gücü, (yönetici teknisyen işçi)
  
• Malzeme,
  
• Eğitim,
  
• Tesis makine ve üretim yöntemleri,
  
• Teknolojik ve kültürel düzey,
  
• Ülkenin kanunları.
  

 

TOPLAM KALİTE KONTROLÜNÜN AŞAMALARI:

 

Özel Proses Etütleri:

1-Yeni Dizayn Kontrolü: -- Tüketici istekleri,

-- Teknik kalite spesifikasyonu,

-- Kalite proses alanları,

2-Gelen Malzeme Kontrolü: -- Ham madde tedariki

    -- Ham madde girdisi

    -- İmalat,

3-Mamulün Kontrolü:    -- Mamulün muayenesi,

    -- Gönderme,

    -- Servis ve tamir,

 

Olasılıklar:

• Yeni mamulün pazarlanmasında,
  
• Reklam durumunda,
  
• Montaj sonu mamulü,
  
• Kalite düzeyinin korunmasın da,
  
• Makina, cihaz güvenilirlik durumunda,
  
• İşçilerin beceri düzenlerinin analizinde
  

belirsizlikler vardır.

Belirsizliği çözen bilim dalı ise İSTATİSLİK' tir.

• İSTATİSLİĞİN bir bölümüne de olasılık denir.
  
• İSTATİSLİK ve OLASILIK, problemlerin çözümünde kullanılan teknikleri içerir.
  

 

 

                        Mustafa ŞAHİN

Mamullerin

• Ölçüm,
  
• Konum,
  
• Şekil,
  
• Performans
  

gibi özelliklerinde değişmeler ise DOĞALDIR.

Bu değişmelerin belirsizlik adı altında incelenmesi ve önceden saptanması, sınırlar arasında KONTROL altında tutulması KALİTE KONTROLÜN TEMEL AMACINI OLUŞTURUR.

 

Olasılık Dağılımları:

 

1- Binomal Dağılım:
b ( x , n ,Q)= x O ^x (1-Q) ^{n -x}

n

-- Deneme değeri

-- Örnek çap n n! _

-- İhtimal oranı x        (n – x)! x!

 

Örnek: Bir madeni paranın 12 atışta 5 tura,7yazı gelme olasılığı nedir?

 

X=5 b( 5,12,1/2)= 12 _ (1/2) ⁵

n=12 5

Q=1/2

    
 

=(1/2) ⁵ . (1/2) = 12! _= 1 _ . 1 _

(12-5)!5! 32 128

    = 0,193 ihtimalinde.

 

2-Hipergeometrik Dağılım:İadesiz seçim işlemlerinin uygulandığı işlerde aşağıdaki formül kullanılır.

a    n - a

     x     n - x

h ( x, n, a, N)=

Örnekte çıkması      N

tahmin edilen     n

bozuk sayısı    

    
 

Örnek çap Gruptaki bozuk    Grup çapı

sayısı

Örnek:Cıvata imalatı yapan fabrikada aşağıdaki şekildeki gibi % 6 bozuk veren bir gruptan alınan örneklerin reddedilme ihtimali nedir?

Grup çapı
Örnek çap
Kabul sayısı
Red sayısı

    50        5        2        3

    ( N )    ( n ) ( x )

%6 bozuk;

1. 6
   

50 x

    x=3 a=3

 

 

 

                        Mustafa ŞAHİN

3-Possion Dağılımı:

• Binomal dağlımın özel halidir,
  
• O sıfıra yakın, n çok büyük değer aldığı zaman
  

λ^X .e ^λ

F( x , λ ) =      e=2,718

x!

 

λ= O . n

Örnek çaptaki bozuk sayısı

 

Örnek: Seri olarak üretilen millerde bozuk sayısı %1 dir.100 erli gruplar halinde muayene edilen millerde hata çıkma ihtimali 0,04 olduğuna göre her grupta bir bozuk çıkan ihtimali nedir?

λ= O . n= 0,04.100 = 4

X= % 1 olduğuna göre =1     f( 1:4 )=
4¹ . ( 2,718 )

n=100 O =0,04           1!

 

KALİTE KONTROLDE İSTATİSLİĞİN ÖNEMİ:

 

Modern üretimde mamul yapısının ve imalat yöntemlerinin,

• Karmaşıklığı ve
  
• Ürün miktarının büyüklüğü
  

İSTATİSTİK'lerden yararlanmayı zorunlu kılar. İstatistiklerde ise grafiklerden yararlanılır.

İstatistiğin tanımı, çeşitli nedenlerin etkisinde bulunan olayların;

• Gözlenmesi ve sistemli olarak
  
• Bilgilerin incelenmesi
  

sonucunda,

• DUYARLI TAHMİN VE YORUM yapma sanatı,olarak nitelendirilebilir.
  

İstatistiğin gelişiminde ise;

• Tanımsal (Descriptive)
  
• Yorumsal (Interential)
  

düşüncelerinin etkisi olduğu söylenir.

Tanımsal istatistik;

• Niceliksel ( Kontitatif ) istatistik
  
• Niteliksel ( Kalitlatif ) istatistik
  

Bilgilerinin;

--Histogram ve diğer     --Mod

--Grafikler şeklinde çizilmesi     --Meydan

--Frekans dağılımının incelenmesi     --Standart sapma

--Ortalama     --Dağılım aralığı şeklinde hazırlanması

işlemlerinin tümüdür.

 

 

 

 

 

 

 

 

                        Mustafa ŞAHİN

            

ÖLÇME:

 

Ölçme, bilinmeyen bir değerin bilinen bir değer ile kıyaslanması işlemidir.

İmalatta, Mamul veya Parçaların dizaynında, ölçülerin şekil verme sonucu gerçekleşeme derecelerinin bilinmesi gerekir. İşlemlerin uygulanması esnasında;

• Yapılan ara ölçmeler ile
  
• Takımların ve
  
• Tezgahların ayarlanması;
  
• İşlem sürelerinin kısalmasını ve
  
• İşlem maliyetlerinin azalmasını sağlar.
  

Kalite kontrolde,

• DİZAYN ve
  
• UYGUNLUK
  

kalitelerinin anlam kazanması, ÖLÇME FAALİYETLERİ sonucu oluşur.

Ölçme tekniği, ölçme aletlerinin ;

-- Seçimi    --Bakımı

-- Kullanılması    --Kalibrasyonu

-- Geliştirilmesi    --Ölçme talimatlarının

uygulanması topluluğudur.

Ölçme sonucu değişimlerin Ölçü aletleri ve İmalat işlemlerinden kaynaklandığı bilinir. Ölçme sonucu değişimlerin;

• Ölçü aletleri ve
  
• İmalat işlemlerinden
  

kaynaklandığı bilinir.

Amaç: Değişimlerin en çok hangi kaynaktan olduğunun tespitidir.

 

KALİTE KONTROLDE ÖLÇME ALETLERİ:

 

1- KATLANIR METRE    

2- ÇELİK CETVEL    

3- ÇEKME ÖLÇÜ ALETLERİ    

4- DIŞ ÇAP KUMPASLARI    

7- İÇ ÇAP KUMPASLARI    

6- PERGEL     

7- MİHENGİR    

8- SÜRMELİ KUMPAS

-- Metrik

--Elektronik

--Verniyerli

-- Sürmeli

9-MİKROMETRELER:

--Metrik / İnç

Dış Çap Mikrometreleri:
İç Çap Mikrometreleri:
Derinlik Mikrometreleri:

-- Turmetre -- Elektronik -- Sabit Ölçme Alanı

-- Normal -- Ölçme Alanı Sabit -- Kama kanalı için    

-- Elektronik     -- Küçük Çaplar İçin -- Büyütülebilen ölçme alanı

-- Büyük Çaplar İçin -- Elektronik

-- Çeneli Çaplar İçin

 

                        Mustafa ŞAHİN

 

Özel Mikrometreler:

• Motor gibi kullanılan
  
• Nokta uçlu
  
• İnce hassas uçlu
  
• Fatura uçlu
  
• İnce metal uçlu
  
• Seri ölçüm için
  
• Komparatörler
  
• Kadran göstergeliler
  
• Çenesi değişebilen
  

 

10-VİDA ÖLÇMEK İÇİN:

• Telli örs takılmış
  
• Böğür çapını (anma) veren
  
• Tüp mikrometresi
  
• İnce kenar ölçümü için
  
• Kumpas gibi,i olan
  
• Üniversal
  
• V Ağızlı
  
• Elastik malzeme için
  
• Mikrometre başlığa takılan
  
• Elektronik
  
• Görünmeyenler için mikrometre
  

 

11-JOHANSON MASTARLAR:

18,32,47,56,78,87,103,111,128 Parçalı olabilirler. Johanson mastarları;

• Dış ölçme
  
• İç ölçme
  
• Tezgah ayarları
  
• Ölçü aletlerinin kalibrasyonunda kullanılırlar,
  

  AA-Grubu: Hassas Tolerans ( + 0,00005mm)
  

A-Grubu: 2.Derece hassas ( + 0,0001 mm)

B-Grubu: Alet yapımı için ( + 0,0002 mm)

C-Grubu: Markalama için ( + 0,0004 mm)

 

12- SINIR MASTARLAR:

• Teleskobik mastarlar
  
• Çatal mastarlar
  
• Kavis ve profil mastarlar
  
• Tampon mastarlar
  
• Vida mastarlar (İç- Dış vida mastarları)
  

 

13- KOMPARATÖRLER:

• Derinlik
  
• Kanal
  
• İç çap
  
• Test
  
• Mafsal uçlu
  

                        Mustafa ŞAHİN

• Komparatör takılı mihengir
  

 

14- PASSOMETRELER:

• Dış çapları çok hassas ölçer
  
• İç çapları çok hassas ölçer
  

 

15- ENDİKATÖRLER (Delik Ölçer):

• Dış çap: Modül, Sehpahalı Vida Kontrol
  
• İç çap: Vida
  

 

16- BASINÇ ÖLÇERLER:

• Regülatörler
  
• Manometreler
  
• Emniyet aygıtları;
  
• Güvenlik tertibatı
  
• Alarm düdükleri
  
• Su göstergesi
  
• Ergiyen toplar
  
• Basınç kontrol valfleri;
  
• Su odalı hava basınçlı ayar ünitesi
  
• Termostatik valfler
  
• Çek valfler
  
• Pislik ayırıcı valfler
  
• Tazik düşürücü valfler
  
• Genleşme valfler
  
• Selonoid valfler
  
• Buhar valfler
  
• Yön kontrol valfleri
  

 

17-TERMOSLAR:

• Kazan termosları
  
• Oda termosları
  
• Oto termosları
  

 

18- FOTOSELLER:

• Debi metreler
  
• Üniversal ölçme makinası
  
• Spektral ölçme cihazı
  
• Barre arcometresi
  
• Osilaskop
  
• Volt
  
• Amper
  
• Direnç
  
• Frekans
  
• Dalga boyu
  

 

19- GÖNYELER:

A- Basit Gönyeler:

-- Kıl (iğne)gönyeler

                        Mustafa ŞAHİN

-- Sabit ayarlı gönyeler

-- Sabit bölüntülü ve ayarlı gönyeler

 

B- Hassas Bölüntülü Gönyeler:

-- Sinüs cetvelli    -- Profil metre    -- Prizmatik gönyeler

-- Paralel yüzlü camlar     -- Normal mastarlar    -- Silindirik gönyeler

-- Optik camlar    -- Vida tırnaklı gönyeler    -- Konik gönyeler

-- Takım mikroskobu     -- Özel kalınlık gönyeler     -- Kalem ve vida gönyeleri

-- Optik komparatörler    -- Profil mastarlar

 

20- PLEYTLER:

A- Yapıldığı malzemeye göre;    B- Kullanım amacına göre;

-- Font     -- Kontrol

-- Granit     -- Markalama

-- Seramik     -- Doğrultma

 

21-SERTLİK ÖLÇME:

• Brinell
  
• Rockwell
  
• Wickers
  
• Share sclerescape
  

 

22- ISI ÖLÇERLER:

• Kalorimetre
  

 

23-SICAKLIK ÖLÇERLER:

-- Termometreler    -- Musirler

-- Isınma    -- Termo cup

-- Optik    -- Elektriksel pinometreler

 

OTOMASYON=KALİTE KONTROL PEŞİNDE, YAPTIĞINI YAZ, YAZDIĞINI YAP.

 

KALİTE:

 

• Amaca uygunluk ve
  
• Müşterinin tatmin olması
  

demektir.

Beklentiler;

Mercedes Müşterisi; BMW Müşterisi;

-- Konfor -- Ekonomiklik

-- Sürat     -- Güvenilirlik

-- Emniyet    -- Az bakım

-- Güvenilirlik    -- Ucuz yedek parça

şeklindedir. Burada, müşteri taleplerindeki göre beklentilerin farklılık gösterdiği görülmektedir. Bu fark arz'a yansıtılmadığı taktirde müşteri memnuniyeti sağlanamaz, dolayısıyla ürün satışı sekteye uğrar.

 

Kalite Unsurları:

1- Uygunluk Kalitesi

2- Dizayn Kalitesi

 

                        Mustafa ŞAHİN

ISO 9000 ( INTERNATIONAL STANDARTS ORGANIZATION ) :

 

Dünya standartları birliği tarafından kabul edilmiş bir kalite sistemidir. TSE bu standartları TSE-ISO-EN 9000 adı altında yayınlamıştır. ISO 9000 kapsamı içersinde üç farklı standart bulunur,

• ISO 9001: Tasarım, Geliştirme, Üretim, Tesis, Serviste Kalite, Güvence Modeli.
  
• ISO 9002: Üretim, Tesis, KG Modeli.
  
• ISO 9003: Son Muayene ve deneylerde KG Modeli.
  

ISO 9000 Standardı;

• Müşteri isteğinin gereğince belirlenir.
  
• Tasarım (Dizayn)kalitesini yeterli düzeyde tutar.
  
• Kalite sisteminin ve
  
• Uygunluk kalitesinin
  

sürekliğini sağlar.

 

ISO 9000 KALİTE STANDARTININ BELGELENDİRİLMESİ:

 

• İlgili firma yaptığı üretimin 9001-9002-9003 ün standartlarından hangisinin kapsadığını
  

  belirleyip,birisi için kalite sistemini kurar.
  

  • Bu sistem 3-6 ay süresince başarı ile çalıştıracak,
    
  • Kurduğu sistemin başarı ile çalıştığını ise belgeler ile kanıtlayacak,
    
  • Ardından, ISO 9000 belgesi vermeye yetkili (yurt içi veya yut dışı)herhangi bir aktive edilmiş tarafsız bir kuruluşa müracaat eder.
    
  • Bu kuruluş tarafından yapılan denetlemeler sonucunda, kuruluşun kalite sistemi yeterli görülür ise;
    
  • ISO 9001, ISO 9002 ve 9003 belgelerinden birini alır.
    

  Alınan bu belge 3 yıl geçerli olup, bu süreç içersinde ilgili firmaya kalite kuruluşu tarafından ara denetimler yapılır. Denetlemelerde firma yetersiz bulunursa, uyarı alabilir yada ISO kalite belgesi iptal edilebilir.
  

  
   

  ISO BELGESİ VERMEYE YETKİLİ KURULUŞLAR:
  

  
   

  Firma ISO 9000 kalite belgesini, ihracat yapacağı ülkenin veya müşterisinin eğilimlerine uygun olarak, belge alacağı kuruluşu kendisi seçebilir.
  

  Seçilen bu kuruluş merkezi yurt dışında olup Türkiye'de şubesi olan kuruluşlardan (DQS veya BUREAU VERİTAS(BUQI)gibi ) veya TSE'den, yapacağı müracaatlar doğrultusunda alınabilir.
  

  
   

  TSE-EN-ISO 9000 KG / TSE VE TSEK BELGELERİ:
  

  
   

  Her üç belgede TSE kurumunca verilen kalite belgeleri olup, bazı belli özellikleri vardır;
  

  • Üretilecek olan bir mamul ile ilgili olarak, milli standartların bulunması durumunda TSE belgesi, milli standardın bulunmaması durumunda, firma spesifikasyonuna göre ise TSEK belgesi verilir.
    
  • Her iki belgede üretilen ürüne verilir ve üretilen ürünün üzerine logo olarak konur.
    
  • Ancak TSE-EN-ISO 9000 KG belgesi firmanın KENDİSİNE verilir ve ürünün üzerine logo olarak konulmaz.
    

  
   

  
   

  
   

  
   

                          Mustafa ŞAHİN
  

  ISO 9000 KALİTE SİSTEMİNİN TEMEL BEKLENTİLERİ:
  

  
   

  • Kalite sisteminin kurulup başarı ile çalıştırılması gerekir.
    
  • ISO 9000 dokümanlara dayalı bir kalite sistemidir.
    
  • Çalışan sistemin tamamı dökümante edilir.
    
  • Sisteme uyulup uyulmadığı ise periyodik DENETLEMELER ile kontrol edilir.
    
  • Çalışan sistemin başarılı bir şekilde korunabilmesi için ŞEFAFLIK ve GERÇEKÇİLİK şarttır.
    
  • Yapılacak işlemlerin tümü dökümante edilmelidir.
    
  • Bu dokümanlara ise mutlaka uyulmalıdır.
    
  • Sistemin uygulanması esnasında ortaya çıkan problemlerin halli için;
    
  • Sistemde ve
    
  • Dokümantasyonda yer alan prosedürler uyarınca değişiklikler yapılmalıdır.
    
  • Yapılacak değişikliklerin Sistem ve Dokümantasyon yapılmasını beklemeden uygulanmaya konulması sistemin aksamasına hatta, çökmesine sebep olur.
    
  • ISO 9000 Avrupa kökenli bir kalite sistemi olup Avrupa ve Amerika'da geçerli kabul edilmektedir.
    
  • 'TOPLAM KALİTE' ise Japonya'da tercih edilmektedir.Toplam Kalite ise;
    
  • Temel yapısı ISO 9000'e benzer,
    
  • İnsan faktörüne daha çok önem verilir,
    
  • İnsanların eğitilerek kaliteye katkısının artırılacağına inanılır(Kalite çemberi)
    
  • Sürekli gelişme ana hedeftir.
    
  • Müşteri tatmin olmasa bile;
    
  • Sıfır ve
    
  • Sürekli verim artışı için gayret eder.
    

  
   

  KALİTE SİSTEM PROSEDÜRLERİ:
  

  
   

  Her firma kendi yapısına uygun Kalite Sistemini kurarak Dokümante etmek ZORUNDADIR.
  

  • Birimler arası temel ilişkiler,
    
  • Bazı birimlerin dış merkezlerle ilişkisi,
    

  Kalite Sistemi Prosedürlerinde tanımlanır.
  

  • Prosedürler ilgililerin görüşü alınarak dağıtılır.
    
  • Prosedürler bağlayıcıdır.
    
  • Prosedürler bir başka prosedür 'e göre değiştirilir.
    
  • Prosedürleri tanımlayan yazılı dokümanlara Talimat denir.
    
  • Talimatlar aynı biçim içindeki;
    
  • İşleri ve
    
  • Sorumlulukları
    

  tanımlayan dar kapsamlı, ancak detaylı metinlerdir.
  

  
   

  ÜRETİM SÜRECİ İÇİNDE TOPLAM KALİTE KONTROL FAALİYETLERİ:
  

  
   

  Tüketici istekleri

  Teknik kalite Spesifikasyonları

  Kalite Proses planları

  Hammadde girişi

  
   

  İmalat

  Mamul muayene ve testleri

  Gönderme

  Servis ve Tamir

  
   

                          Mustafa ŞAHİN
  

  
   

  ÜRETİM HIZI PLANI İşletmenin düzenli ve ekonomik çalışması üretim planlısı, Üretim kontrolü mamulün istenilen özellikte olması

  
  Kuruluk Üretimi
  

  Başında Fabrika veya
  

      Devlet lab.
  

       TSE Üretim Birimi
  

  Başında
  

  
   

       Mamul Madenin
  

      Fonksiyonel Özelliği
  

          
  

      Mamul Maddenin Kalite
  

      Özelliği
  

  
  Sektöre Göre Değişir
  

  
  (Makine, Elektrik, Maden,İnşaat,Vb.) Tahribatsız ve Tahribatlı
  

       Muayene
  

  KALİTE KONTROL İLE OLUR

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
  %100 Muayene
  Örnekleme
  

  Ölçme Metodu Araç Tehlikeli maddeler Tesadüfen seçilen
  

  ( Ya Firma Geliştiril , yapılır. malzemelere yapılır.
  

  Yada Satın Alır) --İşlemsel Ayıklama: --Kabul örnekleme:
  

  İyi-Kötü / Sağlam-Bozuk Örnek gruba göre kanaat.
  

      Ayıklama. --Kontrol örnekleme:
  

  --Düzenli Ayıklama: Hata kaynaklarını tespit etme
  

       Ayıklama açısından hatayı
  

      perdeleme
  

  
   

  KALİTE KONTROL:
  

  
   

  
  Kalite kontrol mamul kalitesini yüksek tutmak amacı ile çeşitli araç ve metotların üretimin her safhasında bilgi alma, değerlendirme, karar ve mücadele programına üretim sistemi içersinde yürütülmesini sağlayan bir faaliyettir.
  

  
   

  KALİTE KONTROLÜN FAYDALARI:
  

  
   

  • Üretim işlemlerinin devamı,
    
  • İnsan gücü,
    
  • Hammadde tasarrufu,
    
  • Yakıt,ıskarta ve telafi azalır,
    
  • Bunlara paralel olarak maliyet azalır ve rekabet gücü artar.
    

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

                          Mustafa ŞAHİN
  

  KALİTEYİ ETKİLEYEN TEMEL FAKTÖRLER:
  

  
   

  • Pazar ve tüketici özellikleri,
    
  • Finans olanakları,
    
  • İnsan gücü (yönetici,teknisyen,işçi)
    
  • Malzeme
    
  • Tesis, makine ve üretim yöntemleri,
    
  • Teknolojik ve kültürel, düzey,
    
  • Eğitim düzeyi,
    
  • Ülkenin yasaları .
    

  
   

  KALİTEYİ ETKİLEYEN GENEL FAKTÖRLER:
  

  
   

  • Kalite kontrol programları özelliği,
    
  • Hammadde özelliği,
    
  • Aydınlatma,
    
  • Nem derecesi,
    
  • Isı derecesi,
    
  • Çalışma yeri titreşimi,
    
  • İmalat makinalarının ve elemanlarının kalitesi.
    

  
   

  ÖZEL DETAYLAR:
  

  
   

  • Üretim makinalarından birinin arızalanması,
    
  • Hammadde ve yedek parça ,
    
  • Enerji problemi,
    
  • Zemin güçlüğü.
    

  
   

  KALİTE KONTROLÜN AMACI:
  

  
   

  • Mamul kalite düzeyinin yükseltilmesi,
    
  • Mamul kalite dizaynının geliştirilmesi,
    
  • Daha kolay ve ucuz işlenebilir malzeme araştırılması,
    
  • İşletme maliyetlerinin azaltılması,
    
  • Iskarta işçilik ve malzeme kaybının azaltılması, üretim hattındaki dar boğazının giderilmesi,
    
  • İşçi-işveren ilişkilerinde olumlu gelişmeler sağlanması,
    
  • Üretimde daha az duraklama olması ve daha yüksek bir üretim hızına erişebilmek,
    
  • Personel moralinin yükseltilmesi ve işçilerin işlerini daha çok benimsemesi,
    
  • Müşteri şikayetlerinin azaltılması,
    
  • Rakip firmalara karşı prestij kazanılması.
    

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

                          Mustafa ŞAHİN
  

  KALİTE KONTROL SİSTEMİNDE HATALAR YAPILDIĞINI GÖSTEREN BELİRTİLER:
  

  
   

  • İşletmenin kalite kontrol, amaçları ve politikaları belirlememiş olması.
    
  • Tüm kalite kontrol çalışmaları laboratuar ortamında yapılır.
    
  • Kalite kontrol ile imalatta çalışan kişiler arasında sürtüşmeler çıkar.
    
  • Kalite kontrol'de muayene işlemlerini yapan kişiler katı bir kontrol zihniyetinde çalışır.
    
  • Yetki ve sorumluluklar informal belirlenir.
    
  • Kalite kontrol departmanlarını imalata doğrudan bağlı bir ünite olarak organize edilmiştir.
    
  • İmalat hattının bazı bölümlerinde kalite kontrol faaliyetlerine hiç yer verilmemiştir.
    
  • Üniteler arasında haberleşme ve koordinasyon zayıftır.
    

  
   

  KALİTE KAVRAMI:
  
  

  KALİTE
  HALKASI: İhtiyaç belirleme   İhtiyacı yerine getirme	POLİTİKASI: --Üst yönetim yapar --Amaç ve --Yöndür.		YÖNETİMİ: Politika tespiti ve istekleri ve uygulaması		GÜVENCESİ: Ürün için; --Kalite ve --İstekleri karşılama güvencesi için; --Planlı Ve --Sistemli Faaliyetler
  KONTROLÜ: Kalite istekleri için; -- Teknikerlerin ve -- Faaliyetler	SİSTEMİ: Uygulama için; --Kuruluş yapısı, --Sorumluluklar, --Prosedürler, --Proses, --Kaynak		PLAN: Ürünün; --Hizmet --Proje ve --Sözleşmesi ile ilgili; -- Uygulamalar, -- Faaliyetler, --Kaynaklar.		TETKİKİ: -- Sistemli ve -- Tarafsız olarak incelenmesi.
  GÖZETİMİ: Referansa göre; -- Prosedürler, -- Metotlar, -- Şartların, -- Kayıt ve analizlerin, doğruluk gözlemi.	SİSTEMİ GÖZDEN GEÇİRME: Değişen şartlara göre; --Yeni hedefler belirleme.		MUAYNE: Ölçme ve kontrol ile --sonuç uygunluk araştırması.		İZLENEBİLİRLİK: Birim ve faaliyetlerin kayıt tekniği ile izlenebilmesi.
  GÜVENİLİRLİK: Belli bir zaman diliminde fonksiyonların icra etme durumu.	UYGUNSUZLUK: Belirlenen şartların yerine getirilmemesi.		KUSUR: Kullanım şartlarının yerine getirilememesi.

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

                          Mustafa ŞAHİN
  

  KALİTE İÇİN GEÇMİŞ VE GÜNÜMÜZ:
  

  
   

  Geçmişte devletler kalite için çeşitli cezai işlemler (idam,uzuv kesme,vs.) uygulamışlardır. Fakat günümüzde firmalar kalite damgalarını ürettikleri ürünlere vurarak;
  

  • Büyük satışlar,
    
  • Ödüller ve
    
  • Firmalarında büyümeler, elde etmişlerdir.
    

  
   

  MÜŞTERİ TARAFI:
  

  
   

  
  İç Müşteri: Bir sonraki proses.
  

  
  Dış Müşteri:Üretilen malı parsı ile satılan alan.
  

  Her iki müşterininde ihtiyaçlarının belirlenmesi, derin bilgi sahibi olma arzusu vardır. Müşteri makinadan, ihtiyacını karşılamalı, fayda görmeli ve zevk almalıdır ki, malın geri dönüşü en aza insin.
  

  İstatiksel kontrol anlayışı;
  

  • Problemlerin doğru teşhisini ve
    
  • Problemlerin doğru çözümünü sağlar.
    

  
   

  JAPON KALİTE SİSTEMLERİ:
  

  
   

  Japon toplam kalite kontrol anlayışında,
  

  • Kaliteye tüm çalışanların iştiraki vardır,
    
  • Kalitenin ulusal tanımı yapılmalıdır.
    

  
   

  JAPON İSHİKAYA KALİTE SİSTEMİ:
  

  
   

  Gerçekleri ve verileri konuşmalıyız,
  

  • Veri,
    
  • Ölçü aleti,
    
  • Kimyasal analizden kuşku duyun.
    

  Toplam Kalite Yönteminde:
  

  Sıfır hata ilkesi esastır,
  

  • Ham maddeden başlar,
    
  • Yan sanayileri de kapsar,
    
  • Müşteri şikayetlerini ve
    
  • Satış sonrası hizmetlerini de kapsar.
    

  
   

  JAPON KAİZEN KALİTE SİSTEMİ:
  

  
   

  • Japon rekabet gücünün başarısının anahtarıdır.
    
  • Üst yönetimden ,en alt çalışanıda kapsayan SÜREKLİ İYİLEŞTİRME sürecidir.
    
  • Stratejisi;
    

    -- Müşteri tatmin etme    
    

    -- İş dünyasında sürekli kalma çabası
    

  • KÂR; müşteri hizmetlerine cevap vermekten geçer,önce kalite,sonra KÂR anlayışı vardır.
    
  • Problem çözüm teknikleri;
    

  1- Pareto analizi    4- Çetele diyagramı        7- kontrol şemaları
  

  2- Sebep-sonuç diyagramı 5- Histogram
  

  3- Tabakalama 6- Serpilme diyagramı
  

                          Mustafa ŞAHİN
  

  KALİTE STANDARTLARININ SERİSİNİN KULLANIMI İLE:
  

  
   

  • Yönetim iyileşir,
    
  • Daha iyi planlama,
    
  • Daha hızlı problem çözme ve üretimin her safhasında;
    

  -- Verimin,
  

  -- Kazancın,
  

  -- saygınlığın artması.
  

  Kalite Sistemi İle:
  

  Kaynakların yerinde kullanılması ve kazancın artması ortaya çıkar.
  

  Kayıt Sistemi İle:
  

  • Ürün ve prosesi gelişirken,
    
  • Ürün sorumluluğundan doğabilecek sorunlardan kurtulunur.
    

  Eğitimli Personel İle:
  

  • İşlerin amacına uygun yapılıp yapılmadığının tespit edilmesi,
    
  • Fabrikanın eğitimli personeli tarafından korunması ve yaptığı ise verdiği önemle ölçülür.
    

  
   

  FREKANS GRAFİKLERİ:
  

  
   

  Örnek: Seri üretilen piston segmanları arasından tesadüfen seçilen 300 adetlik grupla segman aralıklarının normal ölçülerinin sapmaları 0,001mm cinsinden ölçülmüştür.
  

      
  
  

  Ölçü sapmaları:     8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19

  Frekans: 2 4 45 77 65 58

  Ölçü sapmaları: 20-21 22-23 24-25 26-27 28-29 29-30

  Frekans: 23 14 5 4 0 1

  Toplam=300
  

  Amaç: Frekans dağılımına bakarak yorum yapma;
  

  • Olayı etkileyen faktörler hakkında yorumda bulunur.
    
  • Değişim niteliklerini ortaya koyar.
    

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

                          Mustafa ŞAHİN
  

  Sayma sayısı
  

  
   

  
   

  80
  

  70
  

  60
  

  50
  

  40
  

  30
  

  20
  

  10
  

  Ölçü sapması
  

  
   

  2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40
  

  
   

  HİSTOGARAM:
  

  
   

  • Birbirine bitişik çizilmiş dikdörtgen şekilli,
    
  • genişlikleri sınıf genişliği kadar olan grafiklerdir.
    
  • Frekans poligonu,
    
  • Sınıf sembolü nolarının birleştirilmesiyle ortaya KIRIK ÇİZGİ çıkar.
    
  • Her üç grafiğin anlamı aynı sadece görünüşü farklıdır.
    
  • Çubuk diyagramlar daha hoş gözükür.
    

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

      SAYMA SAYISI
  

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

      SEGMAN SAYISI
  

  
   

  
   

      
  

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

                          Mustafa ŞAHİN
  

  YORUM YAPMA:
  

  
   

  
  Örnek: Yatak eksende tornadan çıkan millerin çaplarındaki ölçü değişikliği varsayımlanırsa aşağıdaki diyagram su şekilde yorumlanır.
  

      OD    AL    ÜS    OD OÇ
  

  A	D		G
  B	E		H
  C	F		I

  
  
  (
  AL: Alt limit /
  ÜL:Üst limit / OD: Ortalama değer / ÖS: Ölçü sapması )
  

  A	Toleranslar biraz daha daraltılabilir, Ölçü sapmalarının dağılma arlığı izin verilenden daha iyidir.
  B	Değişkenlik azdır, Kusurlu parça sayısı belirlenir, Ortalama değer üst limite tehlikeli bir şekilde yanaşmıştır.
  C	Ortalama değer üst limiti geçmiştir, (sağa kaymaya başlamış) Tezgah ölçü aletleri ayar yapılmalıdır.
  D	Değişkenlik izin verilen limitlerde olmakla beraber fazla yaygın, Üst ve alt limitlere taşma ihtimali artmıştır, İşletme yöntemi tezgah ve takımlar üzerinde çalışarak dağılma aralığını daraltma veya tolerans limitlerini genişletme imkanı araştırılır.
  E	Üst limiti aşan kusurlu parça sayısı artmıştır, D deki çarelere başvurulur.
  F	Ortalama değer konumu değişmese bile dağılım yaygınlığı artmış, İki limiti de aşan kusurlu parça sayısı artmıştır. D deki çarelere başvurulur.
  G	Farklı karakterdeki iki ayrı torna tezgahı kullanılmış olabilir, Takım değiştirme, malzeme hatası, işçilik hatası, ve başka nedenler olasıdır.
  H	Nominal görünüm alt limit tarafından kesilmiş, İmalatta bir hata kaynağı var demektir, Ortalama değer biraz sağa kaydırılmalı, Daha önce tüm parçalara uygulanan bir muayene sonunda alt limit dışındaki kusurlu parça ayıklanmış , Elde kusurlu parça yoktur.
  I	Üst limit dışında kalmış küçük dağılımlar vardır, Tezgah tertibat ve takımları bir süre değişik ayarla işlem yapıldığını gösterir, Tezgah operatörü ve usta başı ikaz edilirse sorun çözülür.

                          Mustafa ŞAHİN
  

  SPC SİSTEMİNDE X-R KONTROL DİYAGRAMLARININ YORUM TABLOSU:
  

  
   

  SPC diyagramı ölçülen değerlerde %100 kontrol istenen yerde kullanılır, kritik özellik arz eder. Şekildeki her diyagram proses etkinliği açısından değişik biçimde yorumlanabilir.Bir tezgahın proses etkiliğinin kontrolü amacı ile çizilen kontrol diyagramı örnekleri;
  

  
   

  UKL         OÇ ( a )         AKL Tezgah proses etkinliği NORMAL veya YETERLİ sayılabilecek bir değerdedir.

  UKL         OÇ ( b )     AKL Proses etkiliği çok iyidir.(Operasyona Devam Et)

  UKL     ( c )    OÇ           AKL Proses etkinliği iyidir, fakat limitler hatalı tespit edilmiştir veya tezgah ayarında bir hata vardır.(Hatayı Tespit Et Önlem Al)

  UKL         ( d )     OÇ         AKL   Proses etkinliği kötü.(Hatalı Proses)

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

                          Mustafa ŞAHİN
  

  UKL   ( e ) OÇ            AKL Proses etkinliği yeterli düzeyde olmakla beraber DUYARLI,OLUMSUZ yönde etkileyen bir faktör,örneğin takım aşınması mevcuttur.(Hatalı Proses İşlemi Durdur)

  
   

  • UPPER CONTROL LİMİTS İS UCL ( UKL )
    
  • LOWER CONTROL LİMİTS İS LCL ( AKL )
    

  
   

  
   

  
   

  
  BELİRLİ BİR BRİMDE HATA KONTROL DİYAGRAMI ( C DİYAGRAMI ):
  

  
   

  C: Belirli bir birimdeki HATA SAYISI
  

  
  C: C nin ARTALANMASI
  

  
  Kullanılan örnekleri: Belirli bir birimde meydana gelen hata;
  

  • Bir plaka saçta veya
    
  • Bir telin birim uzunluktaki
    
  • 1m kumaştaki kusur sayısı,
    

  hata adedi tespiti.    
  

  Σ C ( C değerleri toplamı)        UKL = C + 3 C
  

  C = OÇ =
  

  N (toplam işlem sayısı) AKL = C - 3 C
  

  
   

  
   

  
   

  KUSURLU PARÇA ADEDİ KONTROL DİYAGRAMI ( F DİYAGRAMI ):
  

  
   

  n = Örnek GRUP
  

  f = Örnek gruptaki KUSURLU SAYISI
  

  • Uygulanama zamanı her haftanın aynı günü seçilir.
    
  • Kullanım örneği: Bir döküm grubundaki işe yaramayan parça adedi tespitinde
    

  
   

  
   

  Σ F ( F değerleri toplamı) UKL = f + 3 f . 1 - f
  

  f = OÇ =
  

  N (toplam işlem sayısı)      n
  

      
  

      AKL = f - 3 f . 1- f
  

      
  

      N
  

  
   

  
   

  
   

  
   

                          Mustafa ŞAHİN
  

  KUSURLU PARÇA ORANI KONTROL DİYAGRAMI (P DİYAGRAMI):
  

  
   

  P = Ana kütleye ait kusurlu parça ORANI
  

  n= Örnek gurup GRUP SAYISI
  

  f = Örnek gruptaki KUSURLU SAYISI     
  

  f     Σf Σn UKL = p + 3 p ( 1 – p)
  

  p= n f= n= N (toplam iş günü
  

       n    sayısı)    n
  

  
   

  f
  

  p = OÇ =     AKL= p – 3 p ( 1- p)     
  

      n n
  

  • MSA = Ölçü aletlerinin Kalibrasyonu
    
  • Örnek: elektrik ampullerindeki arıza sayısı,cıvata uzunluğundaki meydana gelen aşınmadan kaynaklı arıza olayı, gibi...
    

  
   

  Örnek; 1gun; n=624, f=43, p= 43 _ =0,069
  

  624
  

  
   

  ÖLÇÜLEMEYEN STANDART ( U DİYAGRAMI ):
  

  
   

  U= Kusurlu yüzdesi = c _     U =OÇ= Σ c _
  

  
  n     N (toplam örnek sayısı)
  

  f = kusurlu sayısı
  

      n= Örnek sayısı     n = Σ n_
  

  N
  

  
   

  UKL= U + 3 U _     AKL = U + 3 U _
  

  n n
  

  
   

  Alt gruplar farklı sayıda birimlerden oluşursa;
  

  • C yerine U şeması çizilir,
    
  • C' deki uygulama yerlerinde kullanılabilir.
    

  K.U.U. örnek
  

  • Örnek sayısı n sabit değilse kullanılır.
    

  
   

  MAKİNA YETERLİLİK ANALİZİ ( CMK ):
  

  
   

  SPC diyagramında elde edilen X ve R değerlerinin frekansı alınır, alınan bu frekans değerleri kullanılarak, üretim için seçilen tezgahın uygunluğunun kontrolünde kullanılan bir analiz yöntemidir. Bu analizde temel olarak seçilen tezgahın verimi değerlendirilir. Elde edilen Cmk grafiksel eğrisinin düze yakın olması tezgahın verimim iyi olduğunun işareti olarak kabul edilir.
  

  
   

  ÜTL         ATL

  
  Tezgah Verimi İyi Değil      Tezgah Verimi İyi
  

                          Mustafa ŞAHİN
  

  PROSES KONTROL KARTI ( CPK ):
  

  
   

  En az 30 günlük bir period'ta, en az 50 parça üzerinde yapılan ve belli bir prosesin veriminin değerlendirilmesine yönelik bir analizdir. Cpk ile;
  

  • Tezgah kızaklarındaki olumsuzluklar,
    

  • Kılavuzlama eksenindeki burçlarda meydana gelen olumsuzluklar,
    
  • Takım uçları,
    
  • Soğutma sıvısının bozulması,
    
  • Aşırı çalışmaların tezgahı etkileyip, etkilemediği,
    
  • Malzeme değişimi,
    
  • Bakımda bir sorunun olup, olmadığı,
    
  • Operatörden kaynaklı bir sorun olup olmadığı,
    

  hususlarında fikir elde edilip, proses kontrol ve kayıt altına alınır.
  

  
   

  DİKKAT:
  

  • Gözlenecek olay üzerinde herkesin hem fikir olmasını sağlayın,
    
  • Gözlem zamanını sınırlayın,
    
  • Kolay kullanılabilir ve anlaşılır bir form hazırlayın,
    
  • Verileri toplarken tutarlı ve titiz olun
    

  
   

  BEYİN FIRTINASI:
  

  
   

  Takımın kolektif bilgisini en kullanışlı şekilde toplama yoludur.
  

  Beyin fırtınası esnasında; Tartışma, Yargılama, Eleştirme, Değerlendirme YAPILMAZ!
  

  Alışılmadık ,Kural dışı, Esprili fikirler yaratıcılığa yardımcı olur.
  

  
   

  ISO 4.4.5:
  

  
   

  Girdi şartlarında olsun olmasın, özelliklede ihraç edilecek ürünler için ihraç edilecek ülkenin Dini, Hukuki, Toplumsal şartları mutlaka göz önüne alınmalıdır.
  

  
   

  QS 9000 9/56
  

  PPAP ( PRODUCTION PART APPROVAL PROSESS - ÜRETİM PARÇASI ONAY PROJESİ ):
  

  
   

  Seri üretime geçmeden önce numune parçalar ve üretim kalite planları müşteri onayına sunulur. Numunelerin müşteri tarafından onaylanması ürünlerin müşteri beklentilerini karşıladığını gösterir.
  

  
   

  11/56 PROTOTİPLERİN TEST EDİLMESİ ŞARTTIR:
  
  

  
   

  Tasarımın çalıştığının ve müşteri beklentilerini karşıladığının;
  

  • Doğrulanması, prototiplerin test edilmesidir,
    
  • Sözleşmede belirtildiği takdirde bir prototip hazırlanıp,
    
  • Gerçek çalışma şartlarında veya çalışma şartlarının simule edildiği bir ortamda,
    

    -- Fomizyonellik
    

    -- Güvenilirlik
    

    -- Dayanıklılık
    

  yönlerinde test edilir.
  

  
   

                          Mustafa ŞAHİN
  

  13/56 TEDARİKÇİDEN, MÜŞTERİ MAL SATIN ALMADAN ÖNCE:
  

  
   

  Onay mahiyetinde;
  

  • Tesisleri gezebilir,
    
  • Kalite sistemlerini denetleyebilir,
    
  • Numune parça,
    
  • Proses yeterlilik,
    
  • Kalite güvence sistemleri hakkında detaylı bilgi,
    
  • Referansların işlenecek;
    
  • Uygun spesifikasyonlarla
    
  • Kaliteyle,
    
  • Zamanında sevkiyatla,
    

  Karşılayıp karşılayamayacağı araştırılır.
  

  
   

  QS 4.2.4 ÜRÜNÜN ONAY PROJESİ:
  

  QS 4.2.4.2. TEDARİKÇİ TAŞERONLAR İÇİN:
  

  
   

  • Parça onay projesi kullanılacaktır.
    
  • Bu madde hem tedarikçi hem de taşeron için geçerlidir.
    
  • Her değişiklikte müşteri onayının alınması gerekir.
    
  • Acil Önlem Planı : Mesela, parçanın malzemesini elimizde bulunmuyor ise bulunmuyor ve başka malzemeden yapılması söz konusu ise;
    
  • Müşterinden SAPMA ONAYI alınmalıdır.
    
  • Bu onay;
    
  • Parça değişikliği
    
  • Ölçü değişikliği
    
  • Malzeme değişikliği
    

    İçin olabilir.
    

  • Müşteri sunum evrakını imzalamadan parça sevkiyatı yapılmaz.
    
  • Kontrol sıcaklığı;
    
  • C= Cpk ve Cmk yeterli rakamları müşteri isteğini tutmaz ise artırılır.
    
  • Acil önlem planı alınır.
    
  • Örneğin; 1,67 yerine 1,47 çıktı diye bilgi verilir. Bazı müşteriler PPAP'dan önce FMEA isteyebilir. Yani ürün onayından önce hata önleyici tedbirlere önem verebilir.
    
  • PPAP tedarikçinin müşteri gereksinimlerini, eksiksiz olarak anlayıp bu ihtiyaçlara karşılayacak, ürünleri ortaya koyabilecek yeteneğe sahip olduğunu kanıtlaması gerekir.
    

  Kapsam:
  

  • Mal ve hizmet üretimi kapsamında tüm ürünleri genel amaçlı onay ve kabul şartlarını belirtir.( içerir)
    

  Ürün Doğrulaması:
  

  • Doğrulama işlemi giriş kalite kontrol, malzeme onayı hammadde özellikleri onayı gibi işlemlerden sona erer.
    
  • Kaynağında Doğrulama:Taşeron tesislerinde veya firmada.
    
  • Doğrulma faaliyetleri:
    
    • Kontrol
      
    • Testler ve
      
    • Kabul kriterleri.
      

  Müşteri her ne kadar doğrulama yapmasada;
  

  • Firmanın sorumluluğu ortadan kalkmaz,
    

                          Mustafa ŞAHİN
  

  • Kullanım anında müşteri isterse red edebilir,
    
  • Müşterinin tamir ettirdiği ürünlerinde güvence altına al.
    
  • Müşteri tarafından temin edilen ürünün,
    
  • Doğrulanması,
    
  • Depolama şartlarını belirle,
    
  • Bakımını yap.
    

  Olumsuz durumda;
  

  • Kayıtları,
    
  • Raporları,
    
  • Kullanıma Uygunluk,
    
  • Zarar Durumunu,
    

  Göz Önünde Tut.
  

  • Ürünün kullanımından önce uygunluğundan emin olunmalı.
    
  • Doğrulama yapılmadan ürün kesinlikle kullanılmamalı.
    
  • Kalite planları;
    
  • Girdi muayenesi,
    
  • Doğrulamanın nasıl yapılacağı,
    
  • Hangi kriterlere göre ölçüm yapılacağı,
    
  • Uygunsuzluk durumda ne yapılacağının
    

  tespiti ile yapılır.
  

  • Gelen ürünün destekleyicisi dokümanları olmalıdır.
    
  • Test raporları,
    
  • Analiz raporları, gibi.
    

  9.2
  

  
  9.7 ÖNLEM PLANLARI:
  

  
   

  Önlem Planları;
  

  • Kapsam ve %100 kontrol,
    
  • Sorumluluklar,
    
  • Düzenleyici faaliyetlerin zamanlaması,
    
  • Müşteri onayı,
    

  gibi hususları incelemelidir.
  

  Müşteri isteklerinin karşılanmasında;
  

  • Çok bilgi,
    
  • Uygun doküman;
    
  • Talimat ve
    
  • Formlar
    

  veya kendisi yönlendirir. Bunlara İnanmak İster.
  

  
   

  4.9.6 MÜŞTERİ GÖRÜŞ (PLANI) PARÇASI İLE TANIMLI PARÇALARI KONTROL EDERKEN;
  

  • Işıklandırma durumunu,
    
  • Mastar durumunu,
    
  • Ekipman durumunu,
    
  • Görsel kontrol yapan elemanın kalifiye olmasını,
    

  göz önünde tutar.
  

  • Kalite= 5 M
    

  
   

  
   

                          Mustafa ŞAHİN
  

  
   

  Sonuç

  Measure    Men Power     Machine
  

      Material Method
  

  • Proses (Süreç)= Faydalı girdilerin,faydalı çıktılara dönüşmesi.
    

  
   

  TOPLAM KALİTEDE JAPONLARIN VE BATININ KARŞILAŞTIRILMASI:
  

  
   

  Klasik Yöntem:
  
  

  
   

1. Muayeneye dayalı kalite,
   
2. Yüksek kalite ile artan maliyet,
   
3. En uygun stok,
   
4. Şartname sınırları arası,
   
5. Sorun çıkınca çözüm üreten anlayış,
   
6. Azami ihtisaslaşma ile sistem geliştirme,
   
7. Görevlerin kesin ayrımına dayalı organizasyonu,
   
8. Kabul edilebilir hatalı üretim,
   
9. Ödül ve cezaya dayalı teşvik,
   
10. Rekabette dayalı tedarik sistemi,
    
11. Hiyerarşiye dayalı öncelik,
    
12. Azami kârı hedefleyen teşvik,
    
13. Ulusal ve uluslar arası ürün kalitesi,
    
14. En uygun fire veya yeniden işleme.
    

 

Toplam Kalite Yöntemi:

 

1. Önlemeye dayalı kalite,
   
2. Yüksek kalite ile düşen kalite,
   
3. Sıfır stok,
   
4. Hedef uygun üretim,
   
5. Olası sorun üreten ve olası sorunları düşünüp önleyen yön,
   
6. İş birliği ile sistem geliştirme,
   
7. İdeal biçime dayalı esnek organizasyon,
   
8. Sıfır hata üretim,
   
9. Takdir edilmeye dayalı öncelik,
   
10. Müşteri tatminine dayalı öncelik,
    
11. Karşılıklı güvenceye dayalı tedarik,
    
12. Yüksek kaliteyi hedefleyen tedarik,
    
13. Müşteri beklentilerine göre üretim kalitesi,
    
14. Sıfır fire veya yeniden işleme.
    

 

Toplam Kalite Faktörleri:

 

1. Donanım (Teknoloji, Araç, Gereç, Vb.)
   
2. İnsan (Yönetici, Operatör, Uzman Teknisyen,İşçi, Vb.)
   
3. Yönetim (Politika, İlkeler, Prosedürler, Talimatlar, Vb.)
   

 

 

 

 

 

                        Mustafa ŞAHİN

FMEA ( FAİLURE MADE EFFECT ANALYSIS -
HATA TÜRÜ ETKİLERİ ANALİZİ YÖNTEMİ ):

 

Dünyada gelişen rekabet ortamında, firmalar bu ortamda yerlerini alabilmeleri için operasyonlarında hata önleme veya riskleri azaltma çalışmalarının ortaya çıkarmışlardır.

Burada amaç hataların ortaya çıkmasına izin vermeden hatayı önlemedir. Hataların önlenmesine yönelik yapılan çalışmalarda eski ile yeni düşünce biçimlerini karşılaştırdığımızda aşağıdaki tablo oluşmuştur.

 

 

ESKİ BİÇİM DÜŞÜNCE	YENİ DÜŞÜNCE
Problemlerin Çözülmesi	Problem oluşmadan önlem alma
Hurda ve Fire Oranın Takip Edilmesi	Hurda Firenin Önüne Geçilmesi
Güvenilirliğin Ortaya Konması	Güvensizliğin Azaltılması

 

Risk analizi çalışmlarına baktığımızda, 2 soruya cevap verilmesi gerektiğini bilmeliyiz;

1. Ne / Neler yanlış gidebilir?
   
2. Eğer bir şey yanlış gider ise,bunun ortaya çıkma olasılığı nedir?Ve bunun sonuçları ne olabilir?
   

FMEA çalışmalarında belirlenen tüm hatalar için olasılık, şiddet ve saptanabilirlik, tahmini yapılmaktadır. Buna bağlı olarak alınması, planlanması veya göz ardı edilmesi gereken faaliyetler değerlendirilmektedir. Bu metodun çalıştırılması için dört ön şartın herkes tarafından anlaşılması ve takip edilmesi gerekir.

1. Bütün Problemler Aynı Değildir
   

Bütün problemler aynı derecede önemlidir. Burada dikkat edilmesi gereken

problemlerin önceliğidir. FMEA bu önceliğin tespitine yardımcı olur.

1. Müşteri Belirlenmelidir
   

   FMEA'ya başlamadan önce bu belirlemenin yapılması gerekir.Bu genellikle son kullanıcı olabileceği gibi bir sonraki operasyonda müşteri olarak kabul edilir. Bu problemlerin tanımlanmasında ve tedbirlerin alınmasında önemlidir.
   

2. Fonksiyon Bilinmeli
   

   Ele alınan fonksiyon ve amaç herkes tarafından bilinmelidir. Aksi halde yanlış yöntemler olabileceği gibi zaman kaybı oluşur.
   

3. Önlenmeye Yönlendirilmiş Olmalıdır
   

   FMEA'nın amacı devamlı iyileştirme ve düzeltici faaliyetlerin başlatılması olmalıdır. Aksi halde yapılan FMEA çalışması statik bir çalışma olarak kalır.
   

 

FMEA'NIN YARARLARI:

 

• Temel değişiklikleri yapmak için önemli bir fırsattır,
  
• Firmanın imajını ve rekabet gücünü artırır,
  
• Ürün veya servisin kalitesini güvenilirliğini ve emniyetini geliştirir,
  
• Müşteri tatminin artmasına yardımcı olur,
  
• Ürün geliştirme maliyetini ve zamanını düşürür,
  
• Tasarım geliştirme esnasındaki özellikleri belirler,
  
• Kritik veya önemli karakteristik özelliklerin belirlenmesini sağlar,
  
• Yeni bir imalat veya montaj prosesinin analizine yardımcı olur,
  

                        Mustafa ŞAHİN

• Düzenleyici ve önleyici faaliyetlerin başlatılmasını sağlar,
  
• Potansiyel hataları ve etkileri listeler.
  

Aşağıdaki tablo bazı durumlarda %99,9 un bile yeterli bir doğruluk olmadığının bir göstergesidir. Bugün için Amerika da %99,9 kalite demek;

• Her saat postada 16 000 mektubun kaybolması,
  
• Her yıl 20 000 hatalı reçete,
  
• Her hafta 500 hatalı ameliyat,
  
• Her saat 22 000 çekin işlem görmemesi,
  
• Her yıl 268 500 hatalı lastiğin satışa sunulması,
  
• Her yıl 14 500 hatalı PC nin satışa sunulmasıdır.
  

İYİ BİR FMEA:

 

• Potansiyel hataları tanımlar,
  
• Her hatanın sebeplerini ve etkilerini belirler,
  
• Olasılık şiddet ve saptanabilirliğe bağlı hataların önceliğini çıkarır.
  

 

Ancak unutulmamalıdır ki, başarılı bir FMEA çıkarılan sonuçların iyileştirilme programına dönüştürülmesiyle gerçekleşir. Bütün organizasyon tarafından devamlı iyileştirme konusu benimsenmediği taktirde ise, FMEA statik bir program olarak kalır.

 

FMEA dört tipte olup, aşağıdaki tabloda bu 4 tip FMEA arasındaki ilişkiler verilmiştir.

 

SİSTEM	TASARIM	PROSES	SERVİS
Bileşenler Alt sistemler Ara sistemler               Odak: Sistemdeki hata etkilerini azaltmak. Hedef: Sistemde kalitesini, güvenilirliğini ve Koruya bilirliğini artırmak.	Bileşenler Alt sistemler Ara sistemler               Odak: Tasımdaki hata etkilerini azaltmak. Hedef: Tasarım güvenilirliğini ve koruyabilirliğini artırmak.	İnsan gücü Makine Method Malzeme Ölçüm Çevre       Operatör Eğitimi, Makineler, Araçlar, İş İstasyonları, Üretim Hataları, Prosesler, Ölçümler, Odak: Prosesteki hata etkilerini azaltmak. Hedef: Proses kalitesini ve güvenilirliğini ve verimliliğini artırmak.		İnsan gücü İnsan kaynakları Makine Method Malzeme Ölçüm Çevre     İnsan Kaynakları, Görev, İş İstasyonları, Servis Hataları, Performans, Operatör Eğitimi   Odak: Sistemdeki organizasyon hata etkilerini azaltmak. Hedef: Kalite güvenilirlik ve servis müşteri tatmini artırmak.

 

 

                        Mustafa ŞAHİN

1-SİSTEM FMEA:

 

Tasarım ve kavramların ön aşamalarında sistem ve alt sistemleri analiz etmekte kullanılır. Sistem eksikliklerinden doğan sistem fonksiyonları arasındaki potansiyel hata türlerini belirlemeye odaklanır.

Sistem FMEA Sonucunda:

• Potansiyel hata türleri tespit edilerek potansiyel sistem fonksiyonlarının bir listesi,
  
• Hata türü ile güvenlik konularını yok edecek ve meydana gelen hataları azaltacak potansiyel tasarım hata türlerinin bir listesi,
  

elde edilir.

 

 

 

Sistem FMEA'nın Faydaları:

• Optimum sistem tasarım alternatiflerinin seçilmesine yardımcı olur.
  
• Fazlalıkların tespit edilmesine yardımcı olur.
  
• Sistem ve seviyesindeki teşhis prosedürleri için bir temel oluşturulmasına yardımcı olur.
  
• Potansiyel problemlerin bulunabileceği alanları daraltır.
  
• Potansiyel sistem hatalarını ve bunların diğer sistem veya alt sistemlerle olan ilişkilerini belirlenmesini sağlar.
  

 

2- TASARIM FMEA:

 

Üretime geçilmeden önce ürünlerin analiz edilmesinde kullanılır. Tasarım FMEA, tasarım hatalarından kaynaklanan hata türlerine odaklanır.

Tasarım FMEA Sonucunda:

• Potansiyel hata türlerinin risk öncelik sayısı tarafından ağırlıklandırılmış bir listesi,
  
• Potansiyel kritik ve/veya önemli özellikler listesi,
  
• Hata türleri ile güvenlik konularını yok edecek ve meydana gelen hataları azaltacak potansiyel tasarım faaliyetlerinin bir listesi,
  
• Test kontrol ve/veya teşhis yöntemlerinde kullanılacak potansiyel parametrelerin bir listesi,
  
• Kritik ve önemli özelliklere yönelik, tavsiye edilen potansiyel faaliyetlerin bir listesi,
  

elde edilir.

Tasarım FMEA'nın Faydaları:

• Tasarım geliştirme faaliyetleri arasında bir önceliklendirme sağlanması,
  
• Değişiklik için açıklamaların kaydedilmesi,
  
• Ürün tasarımının doğrulanması ve test'i esnasında kullanılabilecek bilgilerin sağlanması
  
• Potansiyel güvenlik konularının saptanması ve yok edilmesi konusunda yardımcı olması,
  
• Ürün hatalarının, ürün tasarım aşamasında iken belirlenmesine yardımcı olması,
  

şeklinde sayılabilir.

 

3- PROSES FMEA:

 

Üretim ve montaj proseslerini analiz etmekte kullanılır. Üretim veya montaj prosesindeki eksikliklerden doğabilecek hata türleri üzerine odaklanmıştır.

Proses FMEA'nın Sonucunda:

• Potansiyel hata türlerinin risk öncelik sayısı (RÖS) tarafından ağırlıklandırılmış bir listesi,
  

                        Mustafa ŞAHİN

• Potansiyel kritik ve/veya önemli özelliklerinin bir listesi,
  
• Kritik ve önemli özelliklere yönelik tavsiye edilen potansiyel faaliyetlerin bir listesi,
  
• Hata türlerinin sebeplerini yok edecek, meydana gelen hataları azaltacak ve proses yeterliliğinin iyi olamadığı durumlarda hata tespitini geliştirecek potansiyel bir liste
  

elde edilir.

Proses FMEA'nın Faydaları:

• Prosesteki hataları saptaması ve bir düzeltici faaliyet planı sunması,
  
• Kritik ve/veya önemli özellikleri belirleme ve kontrol planları oluşturmaya yardımcı oluşu,
  
• Düzeltici faaliyetlerin özelliklerini saptaması,
  
• Üretim veya montaj prosesinin analizine yardımcı olması,
  
• Değişiklik için açıklamaları kaydetmesi,
  

şeklinde sayılabilir.            

 

4- SERVİS FMEA:

 

Servislerin, müşteriye ulaşmadan analiz edilmesinde kullanılır. Sistem veya proses etkinliklerinden doğabilecek hata türleri üzerine odaklanmıştır.

Servis FMEA'nın Sonucunda:

• Potansiyel hata türlerinin Risk Öncelik Sayısı tarafından ağırlıklandırılmış bir listesi,
  
• Potansiyel kritik ve/veya önemli iş ve proseslerin bir listesi,
  
• Sınırdaki potansiyel proses veya işlerin bir listesi,
  
• Sistem /Proses fonksiyonlarını izlemek için potansiyel bir listesi,
  

elde edilir.

 

HATA OLASILIK TABLOSU:

 

HATA OLASILIĞI	OLASI HATALAR	DERECE	Cpk
Hemen Hemen Kesin	1/2'den fazla	10	0,33
Çok Yüksek	1/3	9	0,33
Yüksek	1/8 1/20	8 7	0,51 0,67
Orta	1/80 1/400 1/2000	6 5 4	0,83 1,00 1,17
Düşük	1/ 15 000	3	1,33
Çok Düşük	1/ 150 000	2	1,50
Hemen Hemen olanaksız	1/ 1500 000	1	1,67

 

5 S BASAMAKLARI:

 

1. Seiso : Ayıkla
   
2. Seiri : Yerleştir
   
3. Seiketsu : Temizle
   
4. Seiton : Düzenle
   
5. Shisuki : Süreklilik sağla
   

 

 

                        Mustafa ŞAHİN

5 S ÇÜNKÜ:

 

İnsana ve yaşanan ortama değer vermek için çalışma ortamının iyileştirilmesi, temiz ve düzenli bir mekan oluşturması kişilerin düşünce yapısını yansıtır. Bununla birlikte aşağıdaki maddeleri araştıramaya olanak verir;

• İşin etkili olması,
  
• İlgililerin huzuru,
  
• Kalite, güvenlik ve verim.
  

 

5 S ÇEVRİMİ:

 

AYIKLAMAK Yararlı / yarasız Uygun / Uygunsuz İyi yerleşmiş / İyi yerleşmemiş

 

DÜZENLEME Çalışma ortamını düzenli tutmak ve kontrol etmek.

SÜREKLİLİK SAĞLAMAK Kurallara uygun çalışmak.

YERLEŞTİRMEK Her bir eşya için tek bir yer. Düzenli yerleşim.

 

 

TEMİZLEMEK Eşyaları çevreyi pırıl pırıl yapmak.

 

5 S'TE AMAÇ:

 

• İnsanların düşünce yapısını değiştirmek,
  
• Yaşanacak bir ortamın temellerini oluşturmak,
  
• İnsanların sağduyusuna, hitap ederek çalışma ortamının yaşanacak bir hale getirilmesini sağlar.
  
• Sonuç olarak;
  
• Çalışma ortamını daha farklı bir göz ile görmek,
  
• Çalışanların katılımını sağlamak,
  
• Şeffaf bir çalışma ortamı yaratmak,
  
• Çalışanların düşünce yapısındaki değişimi gözlemek,
  
• Yöneticilerin gelişime katılımını sağlamak,
  
• Zaman içersinde sonuçları görmek, gibi hedeflere ulaşır.
  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                        Mustafa ŞAHİN

5 S'TE AMAÇ:

 

Güvenliği Artırmak

Organizasyonu İyileştirmek

Kaliteyi Artırmak

 

 

 

Üretkenliği Artırmak

YAŞANACAK ORTAMDA 5 S

Ortak Bir Metot Oluşturmak

 

 

 

Etkinliği Artırmak

İş Oluş Süresini Kısaltmak

Arızaları Azaltmak

 

 

 

 

5 S BAŞLATMA KOŞULLARI:

 

Sorumlular sadece basit bir temizleme işleminin değil genel düşünce yapısını değiştirmeye yönelik bir eylemin söz konusu olduğuna inanmalıdırlar. Kalite, Maliyet, Süre (QCD) ve insan kaynakları faktörlerinin önemi vurgulanmalıdır.

 

5 S'İ NASIL UYGULAMALIDIR:

 

• Farklı alanlarda çalışan insanlardan bir grubu oluşturur ve grup çalışma kurallarına göre bir animatör seçilir.
  
• Animatör, söz konusu sektörün dışından bir kimse olmalıdır ki farklı bir gözle bakabilsin ve farklı bir yaklaşım getirebilsin.
  

 

ANİMATÖRÜN EĞİTİMİ VE HAZIRLANMASI:

 

Sorumlularla çalışma alanına yapılacak açıklamalı bir ziyaret gerçekleştirilir. Böylece 5 S eyleminin etkisinin daha iyi hissedilmesi sağlanır.

Örneğin bu ziyaret sırasında en üst sorumlular çevredeki çöpleri toplar, daha önce hazırlanan senaryo gereği çöp tenekesi bulamaz. Gösterdiği tepki skandal olarak hissedilmelidir.

 

UYGULAMANIN YAPILACAĞI İLK ÇALIŞMA ALANIN SEÇİMİ:

 

En çok başarıya ulaşılma şansı olan ve gözle görülür sonuçlar elde edilecek alan seçilmelidir. Burada sağlanacak başarı diğerlerini de motive edecektir.

 

QS 9000 KALİTE EL KİTABI:

 

1. (QSA) Kalite Sistem Değerleri
   
2. (PPAP) İmalat Proses Onayı
   
3. (FMEA) Hata Türü Ve Etkiliği Analizi
   
4. (SPC) İstatistiksel Proses Kontrol
   
5. (MSA) Ölçüm Sistem Analizi
   

                        Mustafa ŞAHİN

1. (APQP) İmalat Kalite Ve Kontrol Planı
   
2. (TES) Üretim Araç Ve Gereç Temini
   
3. (QSA-TE) Cihaz Ve Araç Kalite Sistemi
   

 

CONFORMİTE EUROPEENE( ЄE ):

 

AB yeni yaklaşım direktifleri kapsamında bir ürün yada ürün grubunun güvenlik, sağlık, çevre ve tüketicinin korunması açısından sahip olması gerekli asgari koşulları taşıdığını gösteren, AB pazarında ürün dolaşımında pasaport niteliğini taşıyan, Fransızca 'Conformite Europeene' ifadesinin kısaltmasıdır.

ЄE işareti ürün üzerine yerleştirilir, ancak bir kalite belgesi değildir. Bu işareti taşıyan ürünler diğer ülkeler tarafından geri çevrilmez.

ЄE işaretinin temelinde, üreticinin ürünü ilgili direktif gereklerine uygun olarak üretmesi ve bunun kontrol edilmesi yatar. Bunun sonucunda ilgili direktif gereği ve ürünün taşıdığı risk faktörüne bağlı olarak üreticinin kendisi veya 'Onaylanmış Kuruluş' olarak adlandırılan üçüncü taraf test muayene veya belgelendirme kuruluşlarınca ürüne ЄE işaretini verebilirler.

Ülkemizde ЄE işareti vermeye yetkili 'Onaylanmış Kuruluş' henüz mevcut değildir.

ЄE işareti taşıma zorunluluğu olan hali hazırda 22 direktif vardır. Her direktif içersinde onlarca,yüzlerce ürün mevcuttur.

 

ЄE işareti taşıması zorunlu ürün ve ürün gruplarına ilişkin direktif adları;

 

1. Alçak gerilim, 12. Sivil amaçlı patlayıcı maddeler,
   
2. Basınçlı kaplar, 13. Tıbbi cihazlar,
   
3. Oyuncaklar, 14. Gezici yatlar,
   
4. İnşaat malzemeleri, 15. Asansörler,
   
5. Elektromanyetik uyumluluk, 16. Soğutma cihazları,
   
6. Makine emniyeti, 17. Telekomünikasyon ekipmanları,
   
7. Şahsi koruma teçhizatı, 18. İnvitro (ıvd)tıbbi tedavi cihazları
   
8. Otomatik olmayan tartı aletleri, 19. Radyo ve telekomünikasyon terminal ekipmanları
   
9. Gaz yakan aletler, 20. Ambalaj ve atık paketleme
   
10. Sıcak su kazanları, 21. Basınçlı ekipmanlar,
    
11. Vücuda takılan aktif tıbbi 22. Patlayıcı ortama kullanılan teçhizat ve
    

    Cihazlar,     koruyucu ekipmanlar
    

 

Ürünün taşıdığı risk faktörüne bağlı olarak üretici yada Onaylanmış Kuruluş tarafından, ЄE işaretleri düzenlemesi için, ilgili direktiflerde belirtildiği şekilde teknik dosya hazırlanması ve istekleri karşılanması gereklidir.
ЄE işareti yanlız ve yanlızca ilgili direktiflerde belirtilen şartlara uygunluk sağlayan ürünlerde kullanılabilir.

Bu nedenle ürünün özelliklerine göre mevcut direktifler incelenmeli ve hangi direktiflerin geçerli olacağına doğru bir şekilde karar verilmelidir.Zira bazı ürünler birden fazla direktifin gereklerini karşılamak zorundadır. Üretici, ilgili direktiflere uygun olarak üretim yaptığını bir teknik dosya hazırlayarak kanıtlar. Teknik dosya ürüne ЄE işareti uygulanabilmesinin bir aşaması olup, ürünün tasarımından, alınmış tüm güvenlik tedbirlerden ve gerektiğinde ürünün ЄE işareti taşımasını haklı gösterebilecek her türlü dokümanı bir araya getirilmesinden oluşur. Her direktiflerde, bu doküman adı farklı adlar altında istenmektedir.

 

ЄE İŞARETİ UYGULAMA SÜRECİ:

 

Bu süreç öncelikle ürünün hangi direktif veya direktifler kapsamına girdiğinin belirlenmesi ile başlamaktadır. Her direktif, ürünün tür, tip, kapasite, kullanım amacı ve risk grubu ile

                        Mustafa ŞAHİN

imalatçının prosesi ve sahip olduğu Kalite Yönetim Sistem Belgesine göre hangi modele uygun bir uygulama gerektirdiğini aşama aşama belirtmektedir.

Bu aşamalarda temel unsur, standartlara uygun yönetim, gerekli test ve muayeneler ile ürünün risk analizinin yapılarak gerekli önlemlerin alınması ve dökümante edilmesidir. Bu çalışmaların sonucunda 'Teknik Dosya' olarak adlandırılan bir dosyanın hazırlanarak üretici tarafından veya direktifler gereğine göre onaylanmış kuruluşa başvurulması gerekir.

Daha öncede belirtildiği gibi ЄE işareti ürünün üstüne yerleştirilir, ancak bu ürüne girdi sağlayan yan sanayi ürünleri içinde geçerlidir. Her ne kadar bu tür ürünlerin üzerinde ЄE işareti bulunması bir zorunluluk olmasa da, söz konusu üreticiler ilgili direktifleri harfiyen yerine getirerek teknik dosyayı hazırlamak ve üretici beyanını yapmak zorundadırlar. Üretici beyanı söz konusu ürünün ЄE işareti uygulamasını sağlayan ilgili direktif yada direktiflerin gereklerinin karşılandığının teyidi olup, Teknik Dosya tıpkı nihai ürünlerde olduğu gibi son ürünün piyasaya sürülmesini takiben 10 yıl süre ile saklanması zorunludur.

AB pazarında üretilmeyen ihraç ürünler içinde ЄE işareti uygulaması aynen geçerli olup, burada sorumlular ürünü ihraç eden firma yada üreticinin o ülkede bulunan temsilcileridir.

Sonuç olarak yukarıda belirtilen 22 ürün ve ürün grubunun yer aldığı direktifler ile ilgili geçiş süresi tamamlanarak uygulama zorunluluğu başlamıştır. Direktif gereklerini karşılamayan üretici, artık yanlızca ihraç güçlüğü, sıkıntısı çekmeyecek, aynı zamanda iç pazarda da ürün satamayacaktır. Ülkemizde ЄE işareti uygulamasının üreticiler açısından kolaylaştırılmasındaki en önemli engel, henüz uygulamaya girmemiş olan Çevre Yasası ve buna bağlı olarak ulusal onaylanmış bir kuruluşun faaliyette başlamamış olmasıdır.

Türk loydu ülkemizde yasal mevzuatın yürürlülüğe girmesini takiben faaliyet alanına giren gezi amaçlı tekneler, deniz ekipmanları, basınçlı ekipmanlar, gaz yakan aletler, sıcak su kazanlarında verimlilik, asansörler, inşaat malzemeleri, taşınabilir basınçlı kaplar ve makina emniyeti direktiflerinde onaylanmış kuruluş olarak yetki almak üzere gerekli hazırlıklarını sürdürmektedir. Geçiş sürecinde firmalardan gelen talepler değerlendirilmektedir.

 

SİNOPTİK AKIŞ ŞEMASI:

 

Akış Şeması:Bir ürün veya hizmetin izleyeceği gerçek ve ideal yolu belirtmek amacı ile kullanılır. Prosese ait başlıca adımları, dalları, ve sonuçları gösterir.

Bir akış diyagramında prosese ait başlangıç ve bitiş noktalarını faaliyet adımlarını, karar basamaklarını iş akışını ve çevrimlerini göstermek için sembollerden faydalanılır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                        Mustafa ŞAHİN

SİNOPTİK AKIŞ ŞEMASI NASIL KULLANILIR:

 

1. İşlenecek prosesin çeşitli kısımlarını temsil eden kişilerden bir takım kurulur,
   
2. Prosesin nerde başlayıp, nerde biteceğine karar verilir,
   
3. Prosesteki başlıca faaliyetleri ve karar noktalarını belirlemek için beyin fırtınası yönteminden yaralanılır,
   
4. Bu faaliyetler akış yönünü gösterecek oklar kullanılarak sıralanır.
   

   
    

   DİKKAT:
   

• İncelenecek prosesin içeriğini ve sınırlarını tam olarak belirlenmeli,
  
• Akış diyagramında kullanılacak detay seviyesine karar verilir,
  
• Her bir geri besleme çevriminin bir çıkış noktası olduğunu unutmayın.
  

 

KONTROL LİSTESİ:

 

• Ne tür olaylar oluyor? (Hata Tipi)
  
• Olaylar ne zaman hangi sıklıkla oluyor? (Hata Sıklığı)
  
• Olaylar nerde oluyor? (Hatanın Yeri)
  
• Söz konusu olaylar diğer bir takım olaylar ile birlikte mi ortaya çıkıyor? ( Dış Faktörler)
  
• Unuttuğumuz bir şey var mı?
  

Normal Kullanılır;

1. Hangi verilere ihtiyaç duyduğunu belirleyin,
   
2. Bu verilerin kaydedileceği bireysel kontrol listesi formu hazırlayın,
   
3. Bireysel kontrol listesi formlarından alınacak sonuçların göstereceği sonuç kontrol listesi formu hazırlayın.
   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                        Mustafa ŞAHİN

SİNOPTİK AKIŞ ŞEMASI SEMBOLLERİ:

 

• Parça Adı ve/veya Referans
  

     Ör:Jant, Armatör,Disk

 

 

• Ürünün Kabul Sırasındaki Durumu
  

    Ör: Saç, İşlenmemiş Parça, Macun

 

 

• İmalat İşlemleri
  

    Ör: Dekupaj, İmalat, Pres, vb.

 

 

• Kontrol İşlemleri
  

    Ör: Geometrik,Boyutsal, Gözle Kontrol,

 

 

• Oto kontrol Uygulanan Kontrol İşlemi    
  

  
   

  
   

  
   

  
   

• Örnek Alma Yolu ile Yapılan Kontrol işlemi
  

  
   

  
   

  
   

  
   

  
   

• Seri Başlangıcı kontrol işlemi
  

  
   

 

 

 

• İmalat Ve Kontrol İşlemleri (Karışmış)
  

     Ör:Dengeleme, Sızdırmazlık, Dara Alama İşlemleri

 

 

 

 

• Üretim aracının kontrolü
  

     Ör: Sıcaklık

 

 

 

• Etonajla Yapılan Üretim Aracı Kontrolü
  

(Etonaj:Hidrolik/Pinomatik sistemlerin elle yada ayakla

kontrolü)

 

 

 

                        Mustafa ŞAHİN

 

•     Stoklama
  

 

 

 

 

•     Stoklama Aracının Kontrolü
  

 

 

 

•     Kararın Beklemesi
  

 

 

• Taşıma, Sevkıyat
  

 

 

 

•     Referans Doküman
  

Ör: FT:Teknik fişi GC:Kontrol gamı

FP:Posta fişi AT:Niteliksel IPK kartı

FI:İmalat fişi X,Q:IPK kartı(ortalama,stndrt sapma)

GF:İmalat gamı X,W:IPK kartı(ortalama aralık)

FC:Kontrol fişi JB:Kayıt defteri

 

•     Arşivleme
  

    veya    

 

 

• Üretim Yeri Sınırı
  

 

 

 

• Başla / Dur Sembolü (Akış)
  

 

 

• Proses Akışından Dolayı Zorunlu Bekleme
  

 

 

 

 

 

•     Akış Yönü
  

(soldan sağa,yukarıdan aşağı veya tersi durumlar)

 

 

 

 

• Bağlantı Sembolü
  

(Akış bitmedi ise sayfa sonu ve akışı başka bir noktaya bağlama)